Pasian’ ta a hong suak sak lungtang kikheelna pen Lai Siangtho in suahna ci-in na gen hi. Tua banah lo kho pa in a vawh khaici hoih hong po khia tawh na gen teh lai hi.
Tua mah bangin Khristu’ lama kikheel mite, Khristu Jesu sungah nupi leh papi a suah dong uh a “khangto” ding “naungeek suak thak te” a hi uh hi. (1 Petru 2:2; Ephesi 4:15). Tham lo-in, lo sunga a kivawh khaici hoih bangin, khang to-a gah a gah ding a hihi. Isaiah in, amaute “A minthanna dinga Topa in a suan dikna singkungte kici ding hi,” ci hi (Isaiah 61:3). Kha lam thumaante ih tel zawh theihna dingin, nate’ nuntakna panin gen tehna kizang hi.
Tua mah bangin Khristu’ lama kikheel mite, Khristu Jesu sungah nupi leh papi a suah dong uh a “khangto” ding “naungeek suak thak te” a hi uh hi. (1 Petru 2:2; Ephesi 4:15). Tham lo-in, lo sunga a kivawh khaici hoih bangin, khang to-a gah a gah ding a hihi. Isaiah in, amaute “A minthanna dinga Topa in a suan dikna singkungte kici ding hi,” ci hi (Isaiah 61:3). Kha lam thumaante ih tel zawh theihna dingin, nate’ nuntakna panin gen tehna kizang hi.
Mihing’ pilna leh siamna khat beek in zong, na a neu bel khat sungah nuntakna guang thei lo hi. Singkung hi ta leh, ganhing hi ta leh, a nuntak theihna ding pen Pasian teekteek in a guat ciang bekin nuntakna nei thei hi. Tua mah bangin mite’ lungtang sunga a piang kha lam nuntakna zong Pasian’ kiang pana hong pai nuntakna bek mah tawh a piang a hihi. Mi khat peuh “tung lam panin a suah khiat kei leh” Khristu in a piak ding nuntakna ama’n ngah kha lo ding hi. (Johan 3;3).
Khantohna thu zong nuntakna thu mah tawh kibang hi. Paak ngumte palh saka, paak palhte a gah sak pen Pasian a hihi. Khaicite khang saka, “a masa-in a teh, tua ciangin a vui, tua ciangin a vui tungah a tang” a piang sak pen Ama vangliatna a hihi (Marku 4:28). Kamsang Hosea in, Isreal-te “unok bangin khang ding hi.” “An kung bangin hing dinga, lenggui bangin zaam ding hi,” ci hi (Hosea 14:5,7). “Unok kungte’ khan dan a ngaihsun dingin” Jesu in (68) hong cial hi (Luka 12:27). Singkungte leh paak kungte zong amau’ lung hihmawhnate, amau’ hanciamnate tawh a khang hi lo-in, amau’ nuntakna dinga Pasian’ vai hawm sakna bangbang a saanna uh tawh a khang a hihi. Naupang in zong ama lung hihmawhna leh thahatna tawh a tun behlap thei tuan lo hi. Nang zong na lung hihmawhna leh na hanciamna tawh kha lam khantohna na bawl thei tuan kei hi. Singkun hi ta leh, naupang hi ta leh, amau’ nuntakna dinga na a sem, a kim a pam uha om – huih, nitaang, an – cih te a ngahna panun khang thei bek hi. Nate pana thuphate tawh singkung leh ganhingte a khawsak uh mah bangin, Khristu zong Amah a muang te’a dingin khawsakna a hihi. Khristu pen amau’ “tawntung khawvak,” “nitaang leh lum” a hihi (Isaiah 60:19; Phatna La 84:11). Amah pen “Israel mite’a dingin daitui a hihi.” “A kimeet lopate’ tungah guah bangin Amah zu suk ding hi” (Hosea 14:5; Phatna La 72:6). Amah nuntakna tui hi-
39
Huih in leitung pumpi a tuam khit mah bangin, Pasian in A Tapa a hong piakna ah, hehpihna thupha-huih tawh leitung buppi a tuam a hihi. Khristu Jesu sungah a tun cing nupi leh papi a suah dong uh, tua hehpihna thupha-huih a diik mi khempeuh te nungta-in a khang ding uh hi.
A hoihna leh a et lawmna te, nitaang in a kicin sak theihna dingin paakte nitaang lamah a kihei mah bangin, eite’ tungah vantung khawvak hong taanga, ih zia ih tong te Khristu’a a suun dinga a hong khan theihna dingin Dikna Nitaang lamah ei zong ih kihei ding kisam hi.
Jesu in, “Keima sungah om un, tua hi leh note’ sungah kei ka om ding hi. Lenggui hiang in a guipi sungah a om kei leh ama thu-in gah a neih theih loh mah bangin, keima sungah na om kei uh leh note in zong bang mah na hih thei kei ding uh hi ….Kei lo-in note in bang mah na (69) hih thei kei ding uh hi,” a cih ciangin hih thu mah a hong hilh a hihi (Johan 15:4,5). A hiang in khanna leh gahna a neih theihna dingin a kungpi a belh mah bangin, nang zong nuntak siangtho na neih theihna dingin Khristu na belh a kul a hihi. Amah tawh lo-in nuntakna na nei kei hi. Mawh zolna na dona ding a hi-a, hehpihna leh sianthona sungah na khanna ding a hi zongin, thahatna na nei kei hi. Ama sungah na om leh na khang ding hi. Nuntakna Ama kiang pan la in; kung keu-in gah lo-in na om kei din ghi. Gunpi tui luang gei-a kisuan singkung tawh na kibang ding hi.
Mi tampi in khantohna pen amau kia-a sep dingin ngaihsun uh hi. Mawhna a mai sak dingin Khristu muang uh hi napi-in, tu-in amau’ hanciamna tawh a hoih gamtat ding hong sawm uh hi. Tua banga a hanciam uh hangin piang zo lo ding hi. Jesu in, “Kei lo-in bang mah na hih zo kei ding uh hi,” ci hi. Hehpihna sungah ih khanna, ih lungdamna, ih kimanna, - cih te khempeuh Khristu tawh ih kipawlna pan bekin piang hi. Amah tawh ni sim nai sima kikholhna, - Ama sunga omna bek mah tawh hehpihna sungah a khang to ding ih hihi. Amah pen ih upna a hong mapat sak bek hi lo-in, a hong mahial sak ding Pa zong hi lai hi. A masa bel, a nunung bel leh a tawntung pen Khristu a hihi. Ih masuan a kipat ciilna leh a tawpna bek ah Amah hong om ding hi lo-in, ih masuan khempeuh ah hong om ding a hihi. David in, “A tawntungin ka masuan ah Topa ka om sak hi; ka tak lamah Amah om a hih manin, kei ka liing kei ding hi,” ci hi (Phatna La 16:8).
40
“Khristu’ sungah bang cih om theih ding ka hi hiam?” ci-a na lung a kham leh, Amah na saan ciil lai-a na hih bang mahin hih in. “Topa a hi Khristu Jesu na saan uh mah bangin, Ama sungah nungta un.” “Midik in upna tawh a nungta ding hi” (Kolosa 2:6; Hebrai 10:38). Ama a a hi khin ding, Amah bia-a a thu a mang dingin, Pasian’ tungah nang mahmah kipia-in, na Honpa dingin Khristu na saang hi. Nang leh nang na mawhnate kimai sakin, na lungtang na kheek (70)thei kei hi; a hi zongin Pasian’ tungah na kipiak ciangin, Khristu hangin Amah in tua te khempeuh hong hih sak hi, ci-in na um hi. Upna tawh Khristu’a na hihi; upna tawh Ama sungah na khang to ding hi – hih pen piakna leh laakna a hihi. Na lungtang, na utna, na sepna – a vekpi-in Amah na pia ding hi, - Ama hong sawl khempeuh a mang dingin Ama tungah na kipia ding hi; thupha khempeuh a kicinna a hi Khristu, na lung sungah a hong om ding, na hatna a hi ding, na dikna a hi ding leh, na tawntung huh pa a hi dingin, - a vekpi-in na lading hi, - thuman zawhna a hong pia dingin na la ding hi.
Zingsang tungin Pasian’ tungah kipia in; hih pen na nasep a masa bel hi sak in. Hih bangin thu ngen in: “Topa aw, Nang’a hong hi khin sak in. Na khe phung ah ka ngimna khempeuh kong koih hi. Na nasepna sungah tu ni hong zangh in. Kei tawh hong om in la, ka nasep khempeuh Nang’ sungah kisem ta hen.” Hih pen ni sim vaipi a hihi. Zingsang simin tua ni’a dingin Pasian’ tungah ki-pa in. Na ngimna khempeuh a kisep khiat zawhna ding, a hih kei leh, Ama deihna a hih zawk leh zong sep loha a om zawkna dingin Amah ap in. Hih bangin ni simin Pasian’ khut sungah na nuntakna na pia dinga, hih bang mahin na nuntakna zong Khristu’ nuntakna tawh a kisuun zaw sem dingin hong kizuun ding hi.
Khristu’ sunga nuntakna pen tawldamna a hihi. A lungdam banga omna mawk bek hi lo-in, lung muang taka omna a hihi. Na lametna nang’ sungah om lo-in, Khristu’ sungah om zaw hi. Nang’ thaneemna pen Ama hatna tawh kipawlin, nang’ haina pen Ama ciimna tawh, nang’ zawngkhalna pen Ama thuak zawh hatna tawh kipawl hi. Na lungsim nangma tung bekbek ah a kingak lohna dingin, nang leh nang ki-en kei in la, Khristu en zaw in. Ama hong itna, Ama zia leh tong a hoihna leh a kicinna bekbek mah ngaihsutin nei in. Khristu in Ama ang sung a nialna, Khristu a kiniam khiatna, Khristu a sianthona le a hoihna, a kidem zo lo Khristu’ hong itna, (71) - cih te pen kha-i lung ngaihngaih ding thute a hihi. Amah itna, Amah ciinna, Ama tung beka kingakna, cihte tawh Amah a suun dinga a kikheel ding na hihi.
Jesu in, “Keima sungah om un,” ci hi. Hih kammal sungah tawldamna, kipna leh khamuanna thu om hi. “Ka kiangh hong pai un,…tawldamna ka hong pia ding hi,” ci-in hong
41
Lungsim in ang sung bek a ngaihsut ciangin, hatna leh nuntakna bulpi a hi Khristu tawh kigamla hi. Honpa’ kiang pan ih lungsim kipeel khia-a, tua banga Khristu tawh ih kha kipawla a kikholh theih lohna ding pen, a tawntunga Satan’ hanciamna a hihi. Leitung gualnopnate, nuntak lung hihmawhna, lungkhamna leh dahna te, mihingte’ khialhnate, a hih lei leh, nangma khialhna leh kicin lohnate, - hih te khat peuh a hih kei leh, a vekpi-in zangin na lungsim hong hei khia ding hi. Ama khemnate tawh lam khial kha kei in. Pasian’a dinga nungta nuama a thumaan mi tampi te, amau’ khialhna leh thaneemna te bekbek a ngaihsun dingin Satan in zol a hih manin, tua bangin amaute Khristu tawh kikhen sakin, zawhna zong ngah thei zel hi. Eite in ang (72) sung bek ngaihsuna, gupna ih ngah ding leh ih ngah loh ding lung himawh giauguau sa-a ih om ding hi lo hi. Hih te in hatna Bulpi panin eite hong khen khia hi. Pasian’ tungah na kha ap cinten in la, Amah muang in. Jesu’ thu gen in la ngaihsun in. Ama sungah nangma ang sung thu bei sak in. Up lahna khempeuh paai khia in; na launate zong bei sak in. Sawltak Paulu tawh, “Ka nungta hi; a hi zongin kei ka hi kei-a, ka sungh Khristu a nungta a hihi; tu-a pumpi tawh ka nuntakna in, kei hong ita, kei’a dingin Amah mah hong kipia Pasian’ Tapa ka upna tawh a nungta ka hihi,” ci khawm in (Galatia 2:20). Pasian’ sungah tawl nga in. Ama tunga na piak khempeuh Ama’n kem thei hi. Ama khut sungah nang mahmah na om nak leh, nang a hong it Amah hangin Amah in nang a gual zo bel hong suak sak ding hi.
Khristu in mihinig’ pian zia a hong laak ciangin, itna khau tawh mihingte, Amah mah tawh a hong hen khawm hi-a, mihing’ ut thu lo ngal tawh bang mah dang in tua khau a sutat zo ngei kei ding hi. Khristu’ kiang pana ei mahmah a kihem khia ding, - tua itna khau a sutat dingin, Satan in a tawntungin eite hong khem ding hi. To dang a teel dinga bang mah in a hong khem zawh lohna dingin, ih vil ding, ih hanciam ding leh, thu ih nget ding a kisapna hih mun a hihi; bang hang hiam cih leh ut bangbang ih teel thei hi. A hi zongin Khristu bek mah mit suan ni; tua hi leh Ama’n hong kem bit ding hi. Jesu en le’ng lau na’ng om lo hi. Ama khut sung panin bang
42
Nungzuipite’n zong hih bang mahin a it huai Honpa tawh kibatna a ngah uh a hihi. Amaute in Jesu’ kammalte a zak uh ciangin, Amah a kisap lam uh hong phawk uh hi. Amaute in zongin, mu-in, A nung zui uh hi. Amah tawh inn sung khawng, ankuang gei khawng, (73)gamdaihna mun khawng leh lo sung khawng ah om khawm uh hi. Sang naupangte leh siapa bangin amaute om khawm uha, Ama kam pana thumaan thute ni simin saang uh hi. Nasemte in a sep ding uh a theihna dingin a pu uh a et uh mah bangin amaute in Jesu en uh hi. Tua nungzuite zong “eite mah banga mi mawkmawk” mah hi lel uh hi (Jakob 5;17). Mawhna tawh kidona a hi gal do ding mah nei uh hi. Nuntak siangtho a neihna dingun amaute zong hehpihna mah kisam veve uh hi.
Honpa’ va a la bel khat a hih hangin nungzui Johan nangawn zong, a it huai a zia a tong te a pian pih hi tuan lo hi. Ama ang sung ding bek ngaihsuna min phat a ut mahmah khat a hih bek tham lo-in, thuakna a neih ciangin a lung tom a heh baih khat a hihi. A hi zongin Pasian’ zia leh tong ama kiangah a hong kilat ciangin, ama ginat lohna hong kimu-in hong kiniam khiat hi. Pasian’ Tapa’ ni sim nuntakna sunga a muh hatna leh thuak zawhna, vangliatna leh thuneemna, thupina leh kiniam khiatna cih te, deihna leh pahtakna ama lung sung hong dim hi. Ama ang sung mangngilha a Topa itna bek a hong neih dongin, ni simin ama lungsim Khristu lamah kikai tawntung hi. Am lung tomna leh heh baihna te, Khristu’ vangliatna nuai hong tung hi. Kha Siangtho’ vangliatna in ama lungtang a thakin hong bawl hi. Khristu itna in hihzawhna nei-a, zia leh tong kikheelna piang sak hi. Hih pen Jesu tawh kipawlna hang a hihi. Lung sungah Khristu hong om ciangin, pian zia buppi hong kikheel hi. Khristu’ Kha, hong itna, cih te in lungtang nip sakin, kha hong thuzawhin, Pasian leh vantung lam lunggulhna hong khang sak hi.
Khristu vantung a kah toh ciangin, Ama om pih laina A nungzuite in phawk thei uh hi. Itna leh khawvak tawh kidimin Amah ma’n a om pih a hihi. Amaute tawh lam a pai khawm, (74)thu a gen khawm, amau’ lung sunga lametna leh hehnepna thu a gen Honpa Jesu, A kam panin lungnopna thug en kawmkawm sa-in, amaute’ kiang pain vantung ah kila to-a, vantung mite in Amah a ton pih kawmkawmin, “En un, leitung hun a bei dongin, note tawh kong om khawm ding hi,” cih awging amaute’ kiang dong kiza suk hi. (Matthai 28:20). Mihing lim mah pua-in vantung kah to hi. Pasian’ tokhom mai-ah Amah oma, amau’ Lawmpa leh Honpa mah hi lai a
43
Amaute’a ding mun a bawl khol dingin vantung ah Amah a pai a hihna leh, Amah ong pai kika amaute Ama kiangah hong la ding a hihna amaute in thei uh hi.
Topa vantung a kah khit nungsang amaute a kikhop uh ciangin, amaute in Jesu’ min tawh Pa’ kiangah a deihnate uh nget ding lawp uh hi. Zahtakna tawh thu ngenin kuun uha, “Ka min tawh Pa’ kiangah na nget peuhpeuh uh, Pa in note a hong pia ding hi. Tu ciang dong ka min tawh note in bang mah na ngen nai kei uh hi. Na lungdamna uh a kicinna dingin ngen un; na ngah ding uh hi,” cih kamciam paulam uh hi (Johan 16:23,24). “Sihna a thuak tham lo-in sihna panin tho kika, Pasian’ tak lamah tu-in eite’a ding thuumna a hong bawl sak pa in Khristu a hihi,” ci-in nakpi-a panna tawh a upna khut uh a saang zaw semin laam to uh hi (Roma 8:34). “Note’ sungah hong om ding hi,” ci-a Jesu in a gen Hehnempa pen Pentekoh pawi-in amaute tawh om khawm hi. Tua tham lo-in Jesu in, “Kei ka pai khiat ding note’a dingin a hoih zaw ding hi. Bang (75) hang hiamcih leh kei pai khia kei leng Hehnempa note’ kiangah hong pai lo ding hi. Kei pai khia-in hi leng note’ kiangah Amah kong sawl ding hi,” ci hi (Johan14:17; 16:7). Tua huna kipanin Ama mite’ lung sungah a tawntungin Kha Siangtho panin Khristu a om ding a hihi. Amaute tawh a pumpi a om khop lai sangin tu-in amaute Amah tawh a om khopna uh kinai zaw ding hi. A sung uha om Khristu’ hihzawhna, itna leh khawvak te amaute’ tung panin taang khia-a, mite in amaute a et uh ciangin, “Lamdang sa-in, Jesu tawh amaute om khawm ngei a hih lam uh a phawk kik uh hi” (Sawltak 4:13).
A nungzuite’a dinga a hih bangbang tu ni-a A mite’a dingin zong Khristu hi nuam hi; tua a hih manin Ama kianga om nungzui tawm khat tawh thu a nget nunungna ah Jesu in, “Hih mite’a ding bekin thu kong ngen kei hi, amaute’ thugenna pana kei hong um ding mite’a dingin zong kong ngen hi,” ci hi (Johan 17:20).
Jesu in ei’a ding thu hong nget sak hi. Pa tawh Amah pum khat a hih mah bangin, eite zong Amah tawh pum khat ih hihna dingin thu ngen hi. Hih pen kipum khatna taktak a hihi. Honpa in Ama thu hong gena, “Tapa in ama thu-in bang mah a hih thei kei hi.” “Ka sunga a teeng Pa in a sem a hihi,” ci hi. (Johan 5:19; 14:10). Ih lung sungah Khristu a hong teen ciangin, “Ama deihna bangbang a sem nuam dingin,” ih sungah Ama’n na hong sem ding hi (Philippi 2:13). Ama sep bangin eite in ih sem ding hi. Ama lungsim bang ih kilang sak ding hi. Tua
44