MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, November 20, 2014

MUC news (page 8) | Kawlgam pan Philippine sangkah ding na hih leh



Pau Lam Dal

Email: dadarl.dadarl@gmail.com

Kawlgam Passport (gamdang zintheih na laibu) i bawl khit ciangin, i lut nading gam aa leeng ding Vanleng letmat kilei thei pan hi. Philippines pen gamsung lutna Visa lo (without visa) tawh kipai thei hi. Kawlgam mite aa dingin visa lo tawh a kipai theihna leitung gamkhat ahi hi. Tu ni ciang, Philippines gam direct aa atung suak vanleng om nailo ahih manin, Bangkok, Singapore, Malaysia khat peuhpeuhah vanleng kilaih (transit) kha hi. Vanleng kilaih sung pen asawt leh nai 3 bang kingak kha (tawlnga) hi. A sawtlo-in, direct vanleng Yangon (Myanmar) Manila (Philippines) a tung suak zeuzeu ta ding vanleng om ding cih thukim na Khualzinna lam vaisaipite’ tungpanin kiza khin hi. Yangon pan Philippines pai ding bang hileng, ei sum kicing neilo ta dingin, vanleng saap (Golden Myanmar Airlines leh Tiger Airways) adangte tawh teh nadingin kiman zaw hi. Khua-ngai siam leng, Internet ah (E-ticket) vanleng saap a kimat mahmah hun (promo) nei uh hi. Tua bang hunte va tuak leng, vanleng saap kiman (cheap) hi. September January kha sungteng kibawl thei zeel hi. Philippines gam (Ninoy Aquino International Airport) Manila ah i tu’n tak ciangin, Immigration te’n gamsung lut theih na’ng, om theih pak nading ni 21 passport sungah visa hong tupsak uh aa, sum kipia kha lo hi. Tua panin, gamsungah khuasakman (visa) abanbanin kila to thei hi.

Philippines gamah sang kah ding na hih leh, Kawlgam panin, na sang manna sang panin, na laitan sang pen (transcript of credits) na mark-te a kiciaptehna leh na lai ong letmat (diploma/ certificate) pello-in kisam hi. Tua nate geel (1) Yangon ah sitni lian khat (notary public) bawl pelmawh ding; tua na mankhit teh, (2) Ministry of Foreign Affairs (MOFA) zum, Nipyidaw ah amautheihpihna va la ding, tuate na mankhit ciangin (3) Kawlgam aa om Philippine Embassy (tanzung) ah na laite geel (1 teh US Dollar 25 piakkul a, kigawm $ 50 piakkul hi) valak leuleu ding in, amautheihpihna (red ribbons)te va ngah hamtang ding cih ahi hi. Hihte nih pen sangkah ding sang naupang khat in neihloh leh bawlloh aphamawh ahi hi. (Hih te bawl masak loh manin, Philippines gam tunteh abuai pawlkhat om hi. Kumpi te’n Biakna sang pan aa i transcript leh certificate te hong bawlsak nuam uh hi.

Theih ding: Adventist sang pawlkhatte (AIIAS, AUP, etc, te ahkah ding na hih leh a tungaa zum pai nate ah na laite geel vabawlkul lo hi. Tua zum aa te theihpih nate aom loh hang-in SDA sangte in hong saang uh hi). Zum pai akullo akisam lai: (1) Sang Registrar in, nang ahong pulaakna lai; (2) Pastor khat in nang hong theihna lai; leh na (3) Sang sia ahilai/ngei khat ii hong pulaak na (hong theihna) laite kisam hi, hih thum teng zong keng hamtang in. A bei, akisam leh athu akicing pen in athei nuamten MUC-SDAs auditor Pr Langh Khan Suan (Mualpi) tapa Sitni Tg. Dal Lam Thang, LLB (Yangon) tungah kidong thei ding hi. (Kawlpi MUC zum nunglian a teng uh ahi hi).

Sangkah hun pen Kawlgam sangkah hun mah tawh kibang hi. June kha pan March kikal sung mah ahi hi. Sang pawlkhat bangah pen June kha aa sang kikah ta ding ahih manin April, May 15 ciang ciang bek sang naupang saang uh hi. June kha alut lian leh laisin kipan lian thei pah uh hi. Sang pawlkhat bel June kha sung teng sanglutna tawh kisai atuam tuam buai lai uh hi. Laisin hun Philippines aa dingin sang hoih aa minthang pawlkhatte (University of the Philipines, University of Santo Tomas - Asia gam sungah sang kumtam pen, luipen pen aa kiciamteh AD1611 aa kihong), De La Salle University, etc.,) tu aa sangkum pan kipanin August 2014 panin sang kum, sang hon kipan pan ding uh hi). A dangte bel June kha mah hilai hi. Na guh ngeek lai mah in kisin baih le cin, na siambaih zaw ding hi. Philippines ah sangkah sawm na hih leh, Manglai (English) nasiam masak ding a kisampi hi. Manglai (English) na siam nai kei leh kha 3-5 kikal tungkhol, om kholin, Manglai (English study) dingin, sin masa phot thei le cin, hoih bel hi. Na sangkah nading Sangten ahong nget uh akisam teng na ap zawh khit ciang bek in, sangkah theihna Student Visa (9F) kibawl thei pan hi.

Kha khatin sangsum kihel lo, innsaap, tuisaap, meisaap, annek tuidawn man leh atuamtuam tawh US $ 150, 200, 250, 300 kicing hi. Ei zatsiam tawh zong kisai ding hi. Mundang, gamdang pan a sumtha lawhte huhna leh scholarship nei i hih kei aa leh nuntakzia pen hamsa mahmah aa, vantung lam bek i et hun sauvei thei hi. Sang sum pen ei sangkah nading mun tawh zong kisai hi. Private sangte pen a sangsum uh tamman mahmah aa, ahi zongin Public sangte ahih leh Private sangte tawh teh nadingin kiman zaw tham hi. Sang sum pen i sanglut cilin, Semester khat (kumlang ai) kipia kha pah hi. A sangte vuah sang naupang khual gamla pan aa a kahte’ om nading (hostel) zong akoih om hi. Hostel ah om nading a kicing kei leh sang tawh kinai mun khatah inn kisap thei hi.

Theih ding: A tunga ka hong gensa laikung, laidalte, na manglai siamna skills (quality/standard), leh na financial (sum tawh kisai) a kicing ding thupi masa bel hi. A lunglut na om uh leh kei tawh hong kizom thei ding hi uh teh. Sang naupang akua mah ciat tha ka hong pia mahmah hi. I MUC gam sunga sangkah sang naupangte in hong hanciam mahmah tek un. Kei tawh innsaap khawm ding kua hong pai ding na hi uh hiam?

Inn saap man ahih leh Peso 1500-2000-3000 5000 (US $ 50 100) hizaw hi. Hi thei leh 2 leh 3 bang kihawm (share) leng tampi phatuam pah cihna ahi hi. Inn i saap sawm aa leh amun, amual hoih tak khuadak siamin, teel siam masak ding thupi hi. Inn kiluhsak, Computer laptop kiguksak, Phone kiguksak, vanmang, sum mang cih bang a tuamtuam tampi gamdang mi atuak tam mahmah khin hi. Van manpha na neih leh, mite mu sak ken. Meileng, mawtaw zuihna-ah mitam mahmah thei ahih manin deihloh penin, na phone, na khi, na tau, na suai bilbah, na van manpha neih khat peuh hong kilak, hong kisutin na ot ziahziah hang, gam mite’n hong ki-awlmawhpih khollo ding uh hi. Gammi te’n hong en ngelhngalh lel ding uh hi. Kigin kholh theih tawntung ding thupi den hi. Tua bang atuak khin Kawlgam sang naupang tampi om hi. Tua manin, a na omsa mipihte’ (Zomi Innkuan Philippines ZIP) tungah gamtat luhek zia ding tuamtuam, akipan sang tawh kisai vaite amaute thudot masak hoih pen hi.

Laisin dan ahih leh ei Kawlgam sunga LST sang leh Kumpi sang pawlkhatte tawh hih gam aa laisin dan kikhai veve tham hi. Tua manin sang lutcil lam-in, laite haksa kisa ahih manin, hanciam mahmah kulpah cihna ahi hi. Bang hangin hih gam (Philippines) ah tung/pai ka hiam? Bang hangin hih gamah pai ka hi hiam? Omna paina ahang pen i mangngilh hetloh ding thupi mahmah ding hi. Na paina pen apha diakin pilna sin ding, pilna ngah ding cih ngiimna hipi pen hi. Tua ahih manin hih gamah na om pen a mawkna tawh a om hihet peuhmahlo, second khat, minute khat, nai khat, nikhat, kal khat, kha khat, kumkhat simin sum kipiapia kha den, sum kibei den ahih manin, mawk om ngam ding hilo hi. Na hun pen manpha tak leh khiatna nei takin na ngiimna na tut nangin, na zatsiam theih ding kitang sam mahmah hi. Hih gamah na om sungin kimanna neilo na tuam tuam (game kimawlna) cih bangte tawh hun na mawk beisak khak het peuhmah loh ding a thupi bel ahi hi.

Note: A sim khate’ aa dingin phattuamna khatpeuh a om khak leh cih ngaihsutna tawh kong hopsawn (share) ahi hi. Lungdam! 

To get the latest update of me and my works

>> <<