MUC

Print Friendly and PDF

Monday, June 30, 2025

LESSON 1 | June 28–July 4

 

LESSON 1 * June 28–July 4

Langpanna: Moses Suahna le A Nunzia Thunung Thu-ma

 

SABBATH NITAAK

Tu Kaalsung Simding: Pai. 1:1–22; Pian. 37:26–28; Pian. 39:2, 21; Sawl. 7:6; Gal. 3:16, 17; Pai. 2:1–25.

Kamngah: “Tua hun sawtpi sungin Egypt kumpipa a si hi. Israel mite sila suahna panin kikoin thum uh a, amau sila suahna pan a huh nading a kikona uh Pasian tungah a tungto hi. Pasian in amau thumna za a, Abraham tawh Isaac tawh Jacob tawh a thukhun a phawk hi. Tua ahih manin Pasian in Israel mite ensuk-a amaute a lunghimawh hi.”

(Pai.2:23–25).

Paikhiatna bu sungah langpanna, nuaisiahna, bawlsiatna le nenniamna thute kiciamteh hi.Tua hi-in tuhunin “ mi tampi in nawlkhin thuakin, kuama phawk khak loh bangin a kingaihsun uh hi. Lungkia mi in lametna a nei thei hi. Bang hang hiam cih leh Hebrew mite a honkhia Topa in tua bangin gim thuak, genthei a kisa mite tungah lametna thupha a pia thei hi, cih hong hilh hi.

Paikhiatna bu in i tuahkhak gimna, gentheihnate a pulaak kimu thei hi. Hih bang thute hangin a lungkia mi tampi om hi. Ahi zongin Pasian ompihna hangin tua bang lungkiatna panin lametna, tha thak a ngah thei uh hi. Namdangte simmawh bawlsiatna thuak Pasian mite in hotkhiatna a ngah uh hi. Pasian in amaute kahna awging, kiko-na, thuumna thute a za hi; Topa in amaute khitui luangte a ciamteh hi. Amaute gim thuakna pan suahtakna pia dingin Topa hong pai hi. Amah a muang mite honkhia dingin Topa in lampi a bawlsak hi; Amah a muang mite a honkhia hi.

Ama hotkhiatna i ngah nadingin Ama sungah upna i neih ding kisam hi. Upna tawh a hong piakkhong khempeuh i ngah hi. Hih thu hangin Paikhiatna bu in a sinhuai mahmah hi. Paikhiatna bu in eite aa dingin Jesuh nasep khempeuh hong hilh hi. Tuate in hotkhiatna thu, suahtakna thu le tatkhiatna thu hi. Hih thute khempeuh i luah dingin hong kipia hi. Jesuh Khrih sungah upna tawh tua thute i ngah thei hi. Ama hong sepsak nate hangin Ama sungah khamuanna a nei thei ihi hi. Gimna buai-na kawmkalah Pasian bek mitsuanin a kalsuan ihih nakleh Ama hong ompihna, hong cin hong kepna, hong khoi-na, kitangsap khempeuh hong sik ahihna le tawntung Gamah a hong makaihnate i phawk ding hi.

*July 5, Sabbath a ding kiginkholhna in tukaal lesson sim in.

 

SUNDAY                June 29

Egypt gamah Pasian’ mite

 

Paikhiatna bu Hebrew tawh “shemot,’ ci-in kigelh hi. A khiatna in “Minte”cihna hi.Tanglai mi minte zui-in kigelh hi, ci-in kiciamteh hi. Hih “Minte in” minamte hong piankhiatna hi. Tua minte in upna pupi Jacob le a innkuanpihte min tawh kipan hi, ci-in i thei hi.

Sim in, Pai.1:1–7 Bang thuman bulpi kimu thei hiam?

Paikhiatna bu in Pasian hong piak thuphate phawk ding a hong hilhna tawh kipan hi. Upa makai Jacob le a innkuanpihte in Egypt gamah hong tuncilun mimal 70 bek pha uh hi (Pian. 46:27; Pai. 1:5), ahi zongin Israel mite in “pung mahmah uh, mimal kibehlap ziahziah hi. lamdang takin pung mahmah uh hi. Leitang in Israel mite tawh kidim khin uh hi” (Pai. 1:7). Egypt gam panin hong pai khiat uh ciangin Israel mite in “ naupangte kihel lo-in picing khinsa tul za guk val pha uh hi” (Pai. 12:37).

Sim in,Pai. 1:8–11. Egypt panin a paikhiat uh ciangin bang thu kimu thei hiam?

Lai Siangtho hong hilhna-ah Israel mite in Egypt gamah saltangin om uh a, a nuntakna uh in khuamial sungah nuntakna hi. Paikhiatna in Egypt mite sila-in nuntakna tawh kipan hi. Gim takin na semsak uh a genthei mahmah uh hi. Paikhiatna bu tawpna-ah Pasian in a mite tawh biakbuk tungtawnin hong teengkhawm hi, ci-in kipulaak hi. Amaute laizangah biakbuk om hi. (Pai. 40). Amaute laizangah Pasian zawhna kilang hi. Topa in saltangin a om a mite Amah mah in a honkhia hi; namdang khut nuai-ah saltangin a omna panin Topa in amaute a honkhia hi. San Tuipi kantanpih a, a thahat mahmah galkapte a zawhsak hi. Pasian zawhna namdangte lak dongah kizel hi.

Paikhiatna tangthu paizia in a kibang lo thu nih siksanin pulaak hi: Israel mite in nenniamna thuak semsem taleh pung semsem uh hi (Pai. 1:12). Mihing in bangbang a geel zongin Pasian in na khempeuh tungah uk hi. A mite in bangbang gentheihna thuak mah taleh Topa Pasian in a honkhia lah kei hi. Amaute in lamet bei-in mihing muhna panin cimawh khin uh hi taleh Topa in amaute a honkhia veve hi. Tua kawmkalah Joseph a thei lo kumpi thak khat hong khang hi.

Hih thu in Pasian hong ompihna phawk kha lo-in, nate in ahi ding mah hi, ci-in ngaihsut khak loh ding hong hilh hiam?

 

MONDAY       June 30

A thupiang hong kipatna

 

Jacob le a innkuanpihte in Egypt a tunkhit uh ciangin Canaan gamah kial tung hi (Pian.46), Egypt kumpipa in Hebrew mite tawh kimel theihna a nei hi. Bang hang hiam cihleh Joseph in Egypt gam mite aa dingin na hoih tampi a sem khin hi.“Pharaoh in Joseph tungah pulaak hi. ‘Tua ciangin Pharaoh in a min gelhna zungbuh a khutme pan suahkhia-a, Joseph khutme-ah a bulhsak hi. Saihadial puan hoih tawh amah zemin a ngawngah kham khainiang oksak hi. Amah in ama nuai-a pa dingin sakolleng tungah tuangsak a, a mai-ah mite in, "Lam na awn un," ci-in a awng uh hi. Tua bangin Egypt leitang bup ukin amah a koih hi. Tua ciangin Pharaoh in Joseph kiangah, "Kei Pharaoh ka hi hi, ahi hangin nang thu lo-in Egypt gam khempeuhah kuamah in khut ahikeh khe a liik kei ding hi," ci hi (Pian. 41:41–43).

Joseph in Egypt a tuncilin hamsatna lianpi thuak mah taleh bang lampi tawh lawhcinna ngah thei hiam?(Pian. 37:26–28 le Pian. 39:2, 21.)

Joseph in a phutkhak thute in hih bang ahi hi: “Kumpi thak khat hong kah hi. Pai. 1:8 “Joseph a thei lo kumpi thak khat hong khang hi; tua kumpi thak in Ahmose hi (1570 B.C. –1546 B.C.). Ama nungah Amenhotep I (1546 B.C. –1526 B.C) in kumpi sem a, Israelites kihta ahih manin amaute a nengniam hi. A nung ciangin Thutmose I (1525 B.C.–1512 B.C.) in Hebrew pasal no khempeuh that lum dingin thu a pia hi. A tanu Hatshepsut (1503 B.C.–1482 B.C.) in Moses donin a om hi; ama tapa bangin a kem a khoi hi. Ama nungah Pharaoh Thutmose III (1504 B.C.–1450 B.C.), in Hatshepset tawh ukpi sem khawm uh hi. Hih hun sungin Israel mite in suahtakna a ngah thei uh hi. Tua hi-in Egypt gam panin Paikhiatna hun in March 1450 B.C sung hi kha ding hi, ci-in kiciamteh hi (William H. Shea, “Exodus, Date of the,” The International Standard Bible Encyclopedia, edited by Geoffrey W. Bromiley et al., vol. 2 [Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans, 1982], pp. 230–238). Paikhiatna hun i muhkhiat theih nadingin hih a nuai-a Lai Siangtho te tungtawnin kithei thei ding hi. Pian. 15:13–16; Pai.. 12:40, 41; Thna 11:26; le 1 Kum. 6:1 ( Sawl. 7:6; Gal. 3:16, 17).

Hebrews mite nunzia khempeuh a neng a tawngin kipulaak lo hi (1 Kor. 13:12), Lai Siangtho bu dangte bangmahin Paikhiatna bu in Pasian zia le tong hong hilhna kimu thei hi. Topa in amaute thuaknate mu-in thei hi; Topa theihloh kalin a piang bangmah om lo hi. Saltangin genthei mahmah uh hi taleh Topa in amaute a nusia hi lo hi; tatsat lo-in Topa in amaute a ompih hi.

 

TUESDAY              July 1

Hebrew naudomte

 

Piancilna bu om lo hileh Paikhiatna bu i thei zo kei ding hi. Jewte in nopna a ngah khit uh ciangin Egypt gamah saltangin om uh hi. Ahi zongin Topa in a mite nusiacip lo hi. “Topa in ompih lo hi ding hi,” ci-in i ngaihsut hun ciangin zong Topa in amaute a nusia ngei kei hi. Hebrewte in tua bangin genthei uh hi. A lungkham uh ciangin Topa in Ama vangliatna khut tawh amaute a honkhia hi. I Topa in Amah a zui mite hih bangin tha hong guan hi: “Na lungkham hun ciangun keimah hong sam in. Keimah in note kong honkhia ding a, keimah na hong thangsak ding hi (Late 50:15).

Sim in, Pai. 1:9–21 Naudomte cihtakna in bang dinmun nei hiam? Bang hangin amaute kiphawk den hiam?

Paikhiatna bu sungah Pharaoh min peuhmah a kipulaakna om lo hi. Min kipulaak tangin “Pharaoh” cih min tawh kipulaak hi. A khiatna in “kumpi” cihna hi. Egyptian mite in leitungah Pharaoh in pasian hi, ci-in upna nei uh hi. A biak uh pasian Ra, Osiris ahih keileh Horus ii ta hi, ci uh hi. Ra in Egypt mite biak pasian khempeuh lakah a lian penpen pasian hi. Tua pasiante vangliatna nei hi mah taleh hih pasian “Ra” pasian in naubu domte a susia zo kei hi. Naudomte lungsim a heikhia zo kei hi. A taktakin a min kithei lo Pharaoh hi mah taleh tua naudom mi nihte min a kipulaakna kimu thei hi: amaute in Shiphrah le Puah ci-in kiciamteh hi (Pai. 1:15); amaute in minphatna lianpi a ngah uh hi. Pharaoh gitlohna in naudomte nasep a khaktan zo kei hi. Bang hang hiam cihleh naudomte in leitung ukna neite sangin Pasian a zahtak zaw uh hi ( Sawl. 5:29). Tua hi-in Pasian in amaute thupha pia hi. Pasian tungah citakna in bangzahin vanglian hiam, cih kimu thei hi. Hih nupi nihte nunzia tampi i thei kei hi. Ahi zongin i theih thu in amaute in thuman thutak tawh nungta uh hi. Pharaoh in ama geelna tangtung zo lo cih a theih ciangin Hebrew naungek khempeuh Nile Gunpi sungah paii dingin thu a pia hi. Hih in Hapa, Nile Gun pasian tungah biakpiakna khatin ngaihsun uh hi. Hih pasian in suan le khak a pia pasian hi, ci-in upna nei uh hi. Jew mi hihna hangin thahna a thuak uh hi. Tua in Hebrew minam khempeuh beimang ding ngimna nei hi. Naungek khempeuh si mang khinleh khanggui kizom bei ding a, a minam buppi a bei-na suak ding hi. Tua bangin Egypte khut nuai-ah Hebrew naungek neite in simmawhna a thuak pha diak uh hi. Pharaoh in ama ukna a kip nadingin tua bangin a vaihawm hong suak hi. Hih naudom numeite in thuman thei uh ahih manun thuman thutak tawh nasem zaw uh hi. I etteh ding hi lo hiam?

 

WEDNESDAY             July 2

Moses Hong Suak

 

Sim in, Pai. 2:1–10. Pasian kepna in bang dinmun nei hiam? Moses a suahin Pasian kepna koi bangin kilang hiam?

Moses suahna le a nunzia, a khankhiatzia in a lamdang mahmah khat hi. A minthang mahmah Egypt kumpi a 18 na sungin Moses hong khangkhia hi; tua kumpipa in Thutmose III hi, kici hi. Hih kumpipa pen “Napoleon of Egypt” ci-in minvawh hi. Egypt tangthu-ah amah zahin a vanglian kumpi om lo hi, kici hi.A suah tung a kipanin thah ding thupiak ngah hi mah taleh (Pai. 1:22), Moses pianzia in a tuam pha diak khat hong suak hi.( Hebrew tawh kigelhna-ah “tob” kigelh a, a khiatna in “hoih” cihna hi ( Pai. 2:2).

Hih Hebrew kammal in a pua lam hoihna bek tham lo-in sung lam hoihna, lungsim hoih, lungsimpha a pulaak kammal hi. Gentehna, Pasian piansak nate hoih hi, ci-in a kipulaakna-ah hih kammal mah kizang hi. Pasian in na khempeuh a bawllai-in “hoih mahmah hi,” ci-in a pulaak hi” (Pian. 1:4, 10, 31). Leithak tawh kisai-in hih tapa hoihpa in Pasian geelna bangin a mipihte saltanna panin suahtakna a pia hi. Bang bang ahi zongin Pasian in Abraham, Jacob le Isaac tungah a kamciam tangtungsak lo-in a om kei hi. Topa in amaute tawh thuciam bawlin “Khapsa Gam” luah dingin kamciam a pia hi (Pai. 2:24, 25). Hi mah hi, hih munah zong “tob” kammal mah tawh kipulaak hi. Tawl khat khit ciangin a tangtung takpi hi. Tua hun a tunma-in Egypt kumpinu Hatsepsut in a tapa dingin Moses kemin a don hi. Moses cih min in Egypt panin hong pai hi-in a khiatna in “Ahmose ta” Thut-mose” Thoth tapa” cih khiatna nei hi. Tua hi-in Moses min in Hebrew tawh kigelhna-ah “Mosheh” hi-in a khiatna in “a kikaikhia pa” cihna hi. Moses neulai thu tam i theih om lo hi. Lamdang takin hotkhiatna a ngah khit ciangin Hatsehpsut in a tapa dingin a kem hi. Moses in a neulai kum 12 sung tawntung a nu le pa tawh omkhawm hi (Pai.2:7–9). Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 244). Tua khit ciangin Moses in Egypt gam sunga pilna sang penpen, pilna hoih pen a sin hi. Pharoah tokhom tungah a tu dingin tua bangin pilna a sin toto hi. (Patriarchs and Prophets, p. 245).

Koi bangin tua bang pilna in kimanna nei lo-in, Pasian a langpan pilna suak thei hiam? A thupi taktak in Pasian thuman thutak theihna neih ding simloh thudang bang mah om lo hi. A tawpna-ah bang pilna in deihhuai pen ding hiam?

 

THURSDAY      July 3

A kikheel geelna te

 

Sim in, Pai. 2:11–25. Bang thu in Moses nunzia kilamdangsak hiam? Nuntakpih ding bang thu kimu thei hiam?

Moses in bang sem hiam? Egypt kumpipa nopsaknate tawh mitsuan thei hi. Kumpi inn sungah nuam takin om hithiat thei hi. Ahih keileh a mipihte tawh gentheih hamsatnate thuak dingin a teel thei hi lo hiam? A sawt lo-in koi lampi tawn zaw ding cih a khensat ding hun hong tung ding hita hi. “Pharaoh in Moses suahna thu a zak ciangin Moses thah dingin a geel hi. Ahi zongin Moses in Pharaoh inn sung panin a taikhia-in Midian gamah va bu hi. Tua munah tuikhuk khat gei-ah tawlnga-in a om hi (Pai. 2:15). Leitung min phatnate in mitphiat kalin a bei mang thei ahi hi. Leitung pasian aman lo hih ding sangin Moses in a nungta Pasian aa dingin a nungta nuam zaw hi. A taikhiat ciangin Moses in bang tuak ding cih theihna bangmah a nei kei hi.

“Egypt mi khat a thahkhakna hangin Egypt mite lakah kizel mangpah hi; gam mite lakah zong kizel mangin Pharaoh innpi sung dong a hong tung hi. Kumpipa in Moses thu za thei cih thu in a lamdang mahmah thu hong suak hi. Tua bangin a khensatna in Egypt gam sungah kumpi suah ding a nial hipah hi. Tua bangin leitung liatna nei mah taleh tawntungin kimang lo ding a, tomno sung bek kimang ding minthanna ahihlam mukhol ahihna tawh Pasian sawl bangin kalsuan zaw ding a lunggulh zaw hi. Ahi zongin lau-na tawh kidim ahih manin Moses in Arabia gamah galtai-in hong om hi.” Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 247.

Moses in kum 120 sung tawntung a nungta hi (Thkna. 34:7), a nuntakna in khen thum bangin kimu thei hi. Khen khat ciangin kum 40 bangin kipulaak thei hi. Amasa kum 40 sung Egypt gamah nungta hi. Hih hun sungin Pharoah kumpi inn sungah om hi. A khen nihna kum 40 sung pen Median gam Jethro inn ah a om sung hi. A nunung kum 40 in Moses in Lai Siangtho gelhna hun hi, ci-in kiciamteh hi. Tu quarter sung i thusinna om bangin Israel mite hun masa sungteng vantung Pasian zia le tong kilangsak dingin sapna ngah uh hi mah taleh amaute sungah milim biakna hong lut hi (Thkna.4:6–8).

Moses in Egypt mi khat a thahna in Pasian geelna hi ding hiam? Pasian geelna hi lo ahihleh, hih thu in Pasian in Ama ngimna a tangtun nadingin na khempeuh, thu khempeuh tungah ukna nei ahihna hong hilh hi lo hiam? Koi bangin Romans 8:28 in thuman guipi i theihtel zawh nadingin hong huh thei hiam?

 

FRIDAY July 4

Simbeh ding: Ellen G. White, “Moses,” pp. 241–251, in Patriarchs and Prophets in tu kaal sung thusinna theihbehna hong guan thei ding hi.

Lai Siangtho hong hilhna-ah “Egypt naudom numeite in Pasian kihta uh hi, ci hi. Hih thu hangin amaute in Egypt ukpite thupiak nial ngam uh a, Hebrew pasal no peuhmah a honkhia uh hi (Pai. 1:17). Ellen G. White in hih tawh kisai-in hih bangin hong hilh hi:” Naudom numeite cihtakna in Messiah lametna in Hebrew pasalnote thah ding sangin a suakta sak zaw uh hi.Hebrew pasal note a thah ding uh sangin a honkhia zaw uh hi. Satan in Israel mite lak panin honpa khat hong khangkhia ding hi, ci-in a thei hi; Satan in kumpipa khutzatin nei-in Pasian geelna susia dingin a kilamen hi. Ahi zongin tua naudomte in Pasian na kihta citciat uh a, kumpipa thupiak a nial ngam uh hi. Topa in naudomte ompih ahih manin naudomte in a ngimnate uh a tangtun thei uh hi.” Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 242.

Satan in nasem taleh, i lungdam nading thu in, Pasian in na khempeuh tungah ukna nei hi. Ama tungah a citak mite in galpa a zo thei uh hi. I galpa ukna sungah a nungta mite ihi hi. Jesuh in Satan in “leitung ukpa” “khuamial ukpa hi” ci-in a pulaakna zong kimu thei hi (Eph. 2:2; John 14:30). Satan in Adam dinmun a suankhia hi. Ahi zongin Jesuh Khrih in singlamteh tungah a nuntakna a hong piakna tawh Satan tungah zawhna a ngah hi (Matt. 4:1–11, John 19:30, Heb. 2:14). Satan in nakpi-in nasem mahmahin nungta lai hi mah taleh, Eypt kumpite tungtawnin Hebrew pasalno tampi in sihna thuak khin hi mah taleh Satan in sihna a thuak ding hi (John 12:31; John 16:11; Mang. 20:9, 10, 14).

 

KIKUP DING DOTNATE:

1.      Bang hangin Pasian in Hebrew mite in Egypt gamah nungta-in saltangin nungta dingin phal hi ding hiam? Bang hangin Pasian in amaute honkhia pah lo hi ding hiam? Mihing in i nuntak laiteng gimna tawh kidim tawntung ihihna thu phawk in. Cihnopna-ah kumpite in ukna a neih laisiah gim thuakna a om bangin i nuntak laiteng gimna sungah a nungta mite ihi hi. Bang hangin mihing gim thuakna thu theihtelna neihna in thupi hiam?

2.      Pasian in Ama ngimna a tangtun nadingin koi bangin Moses hehna, Egypt mi khat a thahna, a zang hiam, cih thu ngaihsun in. Moses in tua bangin tual that lo bang hi zenzen leh ee! Hebrew mite in Egypt mite ukna panin suahtakna a ngah lo uh hileh! Na ngaihsutna na lawmte tawh kikum in.

To get the latest update of me and my works

>> <<