LESSON
2 *July 5—11
SAWLBAWK
KUANG
SABBATH
NITAAK
Tu
Kaalsung Simding: Pai18:3, 4; Pai. 3:1–22;Pian. 22:11,
15–18; Pai. 6:3; Joel 2:32; Pai.4:1–31; Pian. 17:10, 11.
Kamngah: “Tua ciangin Topa in, Egypt gam a ka mite ka mu taktak a, nasem ukte bawlsiatna hang a a kiko-na uh ka za khin hi. Keimah in amaute thuakna ka thei hi. Tua ahih manin Canaan mite , Hit mite, Amor mite, Periz mite, Hiv mite le Jebus mite teenna, bawngnawi le khuaizu luanna, leitang zapi le lei hoihna munah a paipih ding le Egpyt mite khut sung pan a honkhia dingin kong paisuk khin hi.” (Pai. 3:7, 8).
asian
hong sapna in i kalsuanzia i nunzia hong khel tawntung hi. Tua hi-in tua sapna
bangin i zuih ciangin ei aa dingin Pasian geelna in a hoih penpen ahihna i mu
ding hi. Ahi zongin khat veivei Pasian hong sapna i phawkkha kei zel hi. Tua
bang mahin Moses in zong Pasian sapna a phawk kha kei hi. Topa in Moses a
saplai-in Topa in sawlbawk kuang sung panin a sam hi. Moses in koi bangin tua
sawlbawk kuang cih a theih loh hangin a lamdang mahmah thu khat tuakkha ahih
lam a kithei hi. Tua sawlbawk kuang in a lungsim khempeuh a hup hi. Topa in
sawl nop khat nei ahih manin tua bangin Moses a sam hi. Topa sawlnop thu in:
tua bangin Moses a sap khit ciangin Moses nunzia kikhel a Pasian sapna bangin a
kalsuan ding ahi hi. Mungtupna khat na matut zawh nadingin Pasian in na nunzia
hong makaih thei ahihlam na phawk ding kisam hi. Pasian aa dingin na kizat
theihna tuamtuam om kha mah ding hi. Ama hong makaihna khempeuh na zuih ciangin
na nuntakna in mannei-in, lungkimna na ngah ding hi. Tua bang dinmun na tun
zawh nading ol lo kha thei ding hi. Tua bang mahin Moses in zong hamsatna
tuamtuam a nawktan hi. Pasian hong sapna tawh kinungngatin i nuntak ciangin tua
in hai-na lianpi ahi hi.
*
July 12, Sabbath a ding kiginkholhna in tukaal lesson sim in.
SUNDAY July 6
A
Kuang Sawlbawk
Moses
in Midian gamah a tai khit ciangin a nuntakna nuamsa zaw deuh hi. Zi nei-in
tapa nih Gershom le Eliezer anei hi (Pai. 18:3, 4), a sunghpa Jethro inn kuan
panin innkuan khat a ding thei uh hi. A sunghpa Jethro in Midian gamah siampi
sem hi. Moses in Midian gamah kum 40 sung tawntung, David bang mahin a sunghpa
tuute cingin a om hi (2 Sam. 7:8), A tuucinna-ah Pasian ompihna a ngah hi. A
diakdiakin piansak nate tungtawnin Pasian ompihna a mu thei hi. Ahi zongin
Moses aa dingin gamlak paakkungte, paakte gim namtuite a napkhak ciangin, a
Topa tawh kizopna-ah kikhelna lianpi a ngah hi. Topa in Moses nunzia a khel hi.
Israel
mihonpite makai ding khatin a kigingkholsak hi. Tua Sehnel gam sung a nuntak
sungin Pasian kammalte, Job bu le Piancilna bu Kha Siangtho humopna tawh gelh
khia hi. Moses in Paisan thu tung panin “kido-na lianpi” “Piansakna
thu”hotkhiatna kigeelna thu tawh kisai muhtelna zong a nei hi. Tua hi-in Moses
in a nungta Pasian thu theihtelna hong pia hi. Jesuh in hong Piangsakpa, hong
Kempa, vankhunuai khempeuh thuak mawhna thu tawh kisai thute zong hong hilh hi.
Lai Siangtho le hotkhiatna thu siksanin Kha Siangtho humopna tungtawnin, Moses
in Piancilna bu gelh.
Sim
in, Pai. 3:1–6 Topa in Moses tungah Abraham Pasian, Isaac Pasian, Jacob Pasian
ka hi hi, ci-in a pulaak thu in bangzahin thupi hiam?
Moses
in sawlbawk kuang khat mu-a, ahi zongin tua sawlbawk in kangtum tuan lo hi. Tua
amuh thu in a lamdang khat ahihlam a thei thei hi. Tua sawlbawk kuang gei va
neh phei-a, tua ciangin Topa in Moses hopih a, “ Na dinna mun in mun siangtho
hi. Na khedap suahkhia in,” ci-in a sawl hi. Bang hang hiam cihleh Topa
kilaakna mun in mun siangtho hi, cih a hilh hi. Topa in Moses tungah “ Abraham
Pasian, Isaac Pasian, Jacob Pasian ka hi hi, ci-in Amah le amah a kipulaak hi
(Pai. 3:6). Topa in upa pate le a suan le khakte tungah khapsa gam Canaan na
luah ding uh hi, ci-in kamciam a pia hi. Moses in hih kamciam a thei hi. Tua
hi-in Pasian in Moses kalsuan nading, a pai nading lampi a hilh hi. A mipih
Israel mite aa dingin makai lianpi khat ahi dingin Topa in a makaih toto hi.
Moses
in Pasian nasem thei dingin kum 80 val bang kisinna kisam hi. Hih thu bangzahin
lungduai-na kisam ahihlam hong hilh hi lo hiam?
MONDAY July 7
Topa
Vantung mi
“Topa
vantungmi in” sawlbawk kuang tungtawnin Moses tungah akilang hi. Moses tungah
thugenpa in Topa Jesuh mah hi. (Pai. 3:2). Tua sawlbawk kuang sung panin Moses
a sampa in Jesuh mah hi (Pai. 3:4). “Topa vantungmi” cih min le Jesuh Khrih min
khentuamin a kipulaak hi lo hi. Theih khialh khak loh ding kisam hi. Hih min in
“Sawltak” cih na hi (Hebrew tawh kigelhna-ah “mal’akh” kici hi) Hih kammal Topa
vantungmi in mihing ahi keileh vangliatna khat a nei Topa a pulaakna ahihna
zong kimu thei hi (Mal. 3:1). Lai Siangtho sungah “Topa vantungmi” cih min mun
tampi-ah kimu thei hi (Gentehna, Pian.22:11,15–18; Pian. 31:3, 11, 13; Thna.
2:1, 2;Thna. 6:11–22; Zech. 3:1, 2). Hih Topa vantungmi in Topa min tawh thugen
hi bek tham lo-in, Amah mah in Topa hi. Jesuh in Pasian thute mihingte tungah a
hong puak sawltakpa hi.
Sim
in Pai. 3:7–12.Koi bangin Pasian in Moses tungah bang hangin Egypt gam a
saltangin a om Israel mite ka honkhia ding hi, ci-in pulaak hi ding hiam?
Pasian
mite in Egypt gamah gentheih hamsatna tuamtuamte a thuaknate uh lampi tuamtuam
tawh kipulaak hi. Topa huh ding ngen uh hi. Khitui luangin a ngen uh hi. Topa
in amaute kahna, thuumnate a za hi; amaute gim thuakna a lunghimawh hi. (Pai.
2:23–25). Topa in amaute ‘Ka mite” ci-in a pulaak hi (Pai. 3:7). Cihnopna-ah
Sinai hun ma-in tua thuciam a kikipsak khin hi. Amaute in Topa mite ahi uh hi.
Topa in amaute cipha-in, mi nuamsa-in a bawl ding hi ( Amaute in Topa thupiak
bangin a kalsuanlai teng) a pu a pate uh tungah a kamciam a tangtunna amu ding
uh hi.
Pasian
in Moses tungah saltangin om a mipihte a hon khia dingin Pharaoh mai-ah va
kilaak dingin a sawlna thu a pulaak hi. “Tua hi-in tu-in, Pharaoh mai-ah va pai
dingin kong sawl hi. Egypt gam panin ka mite na paikhiatpih ding hi, a ci hi”
(Pai. 3:10). Tua hi-in Topa in “Ka mite” ci-in a pulaakkik leuleu hi. Tua ahih
ciangin Moses in Pasian sawlna a nial ciangin “Topa in “ Kei kua ka hiam? ci-in
a dong hi. Hih munah Moses zia le tong, ama kiniamkhiatna le Pasian sapna a sem
dingin kilawmna nei lo a kisakna thute kimu thei hi.
Bang
hangin kiniamkhiatna in “ ei le ei bangmah man lo ihihna hong phawksak thei
hiam? Kiniamkhiatna in Topa nungzuihna-ahi hihna khempeuhah bang hangin thupi
hiam?
TUESDAY July 8
Topa’
min
Sim
in, Pai. 3:13–22.Bang hangin Moses in Topa min thei nuam hi ding hiam? Ama min
theihna in bang zahin thupi hiam?
Pasian
in Amah le Amah Moses tungah “’ehejeh ’asher ’ehejeh,”ci-in a kipulaak hi. A
khiatna in “Keimah in Keimah ka hi ding hi” “Keimah in Keimah ka hi hi.”
Pai.3:12, Pasian in “ehejeh” cih tatna kammal tawh a kipulaak hi.Moses tungah a
kipulaakna-ah “Keimah in” nangmah kong ompih ding hi. Cihnopna-ah Pasian in a
tawntung Pasian hi, cihna ahi hi. Amah in vangliatna tawh a kidim Pasian hi.
Vanglian mahmah hi taleh eite tawh a hong omkhawm Pasian ahi hi. Amah in
“lungsim kitamzante tawh naitakin a hong om hi.” (Isa. 57:15).
Pasian
min in “Yahweh” (Topa cih khiatna nei hi). A kipat a kipan Amah in a mite
tungah Topa-in hong kilang hi. Amaute in tua min khiatna thuk a theih loh uh
hangun, Topa ci-in a sam uh hi. Moses mahmah in zong “Topa” (Yahweh) ci-in a
sam hi. Midangte bangmahin Moses in zong tua min a khiatna a thei tuan kei hi.
Tua hi-in Moses in “Na min bang kici hiam?ci-in Topa a dong hi. Pai. 6:3 in i
theih nading hong huh thei ding hi. Tua mun santakah “Keimah in Abraham, Isaac
le Jacob tungah a kilang Vanglian Topa ka hi, ci-in a pulaak hi.
Ahi
zongin “Keimah Topa cih min tawh amaute tungah ka kilang kei hi.”(Pai. 6:3).
Tua hi-in Adam, Noah, Abraham cihte in Topa (Yahweh) cih min tawh Topa thei nai
lo uh hi (Pian. 2:4, 9; Pian. 4:1, 26; Pian. 7:5; Pian. 15:6–8). Ahi zongin
Yahweh in Ama zia le tong tungtawnin a hong itna, a hong kepna a kilangsak hi.
Amah in “Elohim” (“vanglian, zawhna, a vanglian Pasian) mi khempeuhte Pasian
hi; van khuanuai khempeuh a Ukpa; na khempeuh a bawlpa hi) Mihingte tawh a hong
kizopna -ah lamdang takin kizopna hong bawlin Yahweh mahmah in a hong cing, a
hong kem tawntung Topa hi.
Min
theihtelna le Ama min sapna in kibang lo hi. Ama min tangko-na in midangte
tungah Ama thuman thutakte tangko, hotkhiatna thu va pulaak cihnna hi. Upna
tawh Amah a zuan mi khempeuh a hotkhiatna thu pulaakna hi. Joel pulaak
bangmahin “Topa a sam mi khempeuh in hotkhiatna a ngah ding hi” (Joel 2:32).
Koi
bangin na nuntakna-ah Yahweh tawh kinai takin na tonkhawm thei hiam? Ama tungah
a ki-ap mi khempeuh in Amah tawh kiptakin kizopna nei dingin hong sam hi lo
hiam?
WEDNESDAY July 9
Paulap
4 te
Sim
in, Pai. 4:1–17. Moses in Pasian kamtaipa (sawltak) kician, a muan huai ahih
theih nadingin Pasian in Moses ang lim pia hiam?
Pasian
piak nasep sem nuam lo ahih manin Moses mahmah in bang paulap nei hiam?
(Pai.3:11). Moses in Egypt gamah va pai-in Pharoah tawh kimu nuam lo hi. A
taktakin Moses in khat vei lai-in lawh sam ngei khin ahih manin a mipih Hebrew
huh thei lo hi. Bek tham lo-in a mipihte mahmah in zong makai dingin Moses a
nial uh hi. Hih thute hangin Moses in paulap nei hi. “ AMaute in ka thu gen
hong um kei leh” ci-in Topa sawlna a pelh theihtheih nading lampi a zong hi.
(Pai. 4:1).
Hih
bangin a kampau in a tuah ngei loh thu khat ahih manin tua bangin kampau hi lo
hi. Pasian sawlna nial ahih manin mawh puak pua nuam lo hi.Moses in Israel
makaite le Pharaoh mai-ah a bawl nalamdang nihte in (1) Ama ciangkhut gul
suakin gul panin ciangkhut suakkik hi. (2) A khut phaak a, tua khitteh phaak a
damkik pah hi. Hih thu nihte in Topa in Israel mite aa dingin nalamdang tawh
amaute makaih ding ahihna a pulaak hipah hi. Ahi zongin a thumna nalamdang, tui
sisan suahna zong kipiabeh hi (Pai.4:8, 9).Pasian in tua bangin nalamdang
tuamtuam tawh Moses ompih hi mah taleh Moses in paulap zongin Pasian sawlna a
mang nuampak kei hi; a li-na a nialna-ah “pau ka siam kei hi” ci-in a nial hi.
Sim
in, Pai. 4:10–18. Koi bangin Topa in Moses paulap a dawngkik hiam? Hih thu
panin bang thu nuntakpih ding om hiam? Bang dinmun bang dinmunah i om zongin
Pasian in hong sam hi, ci-in i theih ding kisam hi lo hiam?
Pasian
in Moses a sapna-ah Moses in 4 vei bang a nial hi. Paulap zonate hangin Topa
sawlna bangin a gamtat noplohna a kilangsak ahi hi. Amasa thumte in “Topa leh
dotna hi” ci-in i mu thei hi. (1) Kei kua ka hiam? (2) Nang kua na hiam? (3)
Amaute in hong um kei uhleh bang cih ding ka hiam? (4) a 4 na in nialna taktak
hi; “ Ka pau awk hi.” Tua bangin Moses in a paulap khempeuh Topa in a vekin a
dawnkik loh khat zong a om kei hi. Tua bangin paulap tuamtuamte zawh zawh
nading kamciam zong a kipia hi. Tua hi-in, Moses in a 5 na le a nunung bel
paulap in: “Topa aw, midang khat sawl mai ve”(Pai. 4:13), a ci hi.
Tua
bangin a gen ciangin Topa in “Nang hong huh ding na sanggampa ka sawl khin
hi,”ci-in a dawngkik hi. A tawpkhakna-ah Moses bangmah paulap zong nawn lo hi;
Jethro in thupha pia dingin ngen a, Egypt nusia-in a paikhia hi.
THURSDAY
July 10
Vun
atna
Sim
in, Pai. 4:18–31. Koi bangin hih a lamdang thu na theitel hiam? Bang hong hilh
hiam?
Lai
Siangtho thuthuk a kante in Pai. 4: 18- 31 sunga thute lamdangsa uh hi. Moses
in Topa sawl bangin a zuihna-ah Eygpt gam zuankik hi. Tua ciangin Topa in Moses
nuntakna a laksak dektak hi (Pai. 4:24). A thu paidan i ngaihsut ciangin bang
thu hangin Moses in a nuntakna bei lawh dektak hiam cihleh vun-atna tawh kisai
thu hi, cih kimu thei hi. Abraham tungah kipia thuciam bangin, Moses in a ta
tum pen vun at lo hi (Pian. 17:10, 11). Pasian mite a makai Moses in paubaang
lo-in Topa sawl bangin a kalsuan ding kisam hi. A mite in zong Topa sawlna
bangin a kalsuan nadingun Moses mahmah in zong Topa sawl mang ahih kul masa hi.
Topa tungah kipiak zawhna-ah a mipihte etteh taakcing a suah kul hi. A zi
Zipporah pen a upna bangin a kalsuan theipah khat hi bilbel ahih manin a tapa
vun a atsakpah hi. Tua hangin a pasal nuntakna a huu zo hong suak hi. A khutah
sisan baang kawmin a pasal Moses a lawng hi. Tua sisan in nuntakna, mawhmai-na
limla hi. Hih thu in a thupiang khempeuh kikhelna a suaksak hi. Mantakin gamtat
ding mang ngilh ngei kei in. “Midian gam panin a paikhiat a kipan Moses in Topa
lungkim lohna a thuak hi. Vantungmi khat in Moses tungah hong kilang a, Moses
susia ding bangin lau huai takin hong kum suk hi. A hong pai-na thu bangmah
pulaakna nei lo hi. Ahi zongin Moses in Pasian kalh thu a phawk lohlam a
phawkkik thei bilbel hi. Topa sawlna om bangin a ta tumpen vun at lohin a om
hi. Moses in a tapa Topa thuciamna sungah kihel dingin vun at lo ahihna a
phawkkik hi; tua thupiak lian mangngilh theih ding hi lo hi. Tua bangin
mangngilhna in a mipihte tungah zong siatna a tun thei thu hong suak hi.
Zipporah in a pasal lau bek tham lo-in a nuntakna nangawn beilawh thei ahihna a
phawk thei hi. Pharaoh mai-ah kilaak dingin sawlna a ngahna-ah Moses in
vantungmite kepna ngah ahih manin a nungta suak thei hi. Ahi zongin a nuntak
hun sungin a sep ding khat a sepkhak loh manin bitna ngah thei lo hi. Pasian
vantungmi siangtho in dal keileh a nungta nawn kei ding hi” Ellen G. White,
Patriarchs and Prophets, pp. 255, 256.
Na
sep ding khat na sep khak loh manin bang thuak na hiam? Tu mahmahin na kikhel
ding bang om lai hiam?
FRIDAY July 11
Simbeh
Ding: Ellen G. White, “Moses,” pp. 251–256, in
Patriarchs and Prophets. Sim in.
Sawlbawk
kuang in Moses nuntakna a kikhelsak a lamdang mahmah thu piang khat hi ding hi.
A tuah khak a dangdangte in Khapsa Gam zuan dingin Egypt nusia-in a pai-na lam
tawntungah Pasian sawlna bangin a kalsuanna hang hi. Topa tungah a ki-ap
laisiah Ama makaihna a ngah tawntung thei hi. Koi bangin Topa in Moses a
makaihzia i theithei hi. Sawlbawk kuang amuhna-ah Moses munah a om dingin
kingaihsun in. Moses in a nuntakna a hut nadingin Egypt pan taikhia hi. Kum 40
sung tawntung Israel mite nuntak khuasakna thak a nei uh hi. Israel mite in
Moses thu a mantakin zong thei kha thei, ahih kei leh zong ahi bangin thei lo
zong hi kha ding uh hi. Tua hi mahta leh Moses in Pasian sapna a ngah hi. Moses
a makaih Topa mah in Israel mihonpite a makaipa hi lo hiam? Pasian in a
sapcilin Moses in nial hi. Ahi zongin amasuan ding hamsa mahmah hi taleh Pasian
sawlna nial paisuak hi leh Topa ompihna lamdangte amu kha kei ding hi.A
nuntakna a mangthang suak ding a, midangte bang mahin a nuntakna beimang lel
ding a, kiphawk kha nawn lo ding hi. Ahi zongin Moses in Lai Siangtho tangthu
bek tham lo-in leitung tangthu sungah zong makai lianpi khatin kiciamteh hi. Mi
huzaap lianpi, mikai lianpi khatin kiciamteh hi.
KIKUP
DING DOTNATE:
1. Gamdai takin a omna sehnel gam lakah Moses
in Topa sawl bangin a sem hi. Nasep lianpi khat nei suakin tuucingin a om hi.
Pasian mite a makaih ding makai lianpi khat a suahma-in, tua bangin sehnel
gamlakah tuucingin a om sungin Kha Siangtho humopna tawh Pasian kammal hong
gelh hi. Moses nunzia in i nuntakna-ah bang sem dingin hong hilh hiam?
2. Thu thukpi ngaihsun lo-in hi ci ngaihsut
lehang, Moses paulapte in thuman mah hi. A hi ding mah hi. Bang hangin mite in
kei hong up kul ding hiam? Kua tawh kalsuan khawm ding ka hiam? Pau siam lo hi
veng ! Hih thu in na khempeuh a sem a bawl thei Topa sungah muanna a nei ding
hong hilh hi lo hiam?
3. Sunday ni-a thusinna, Moses in Pialcilna
bu gelh hi, cih thu ngaihsunpha in. Hih thu theihtelna in hotkhiat hong luanzia
theihna hong guan hi lo hiam? Piancil bu in Moses gelh hi, cih thu nialna in,
Lai Siangtho thu neihna, a diakdiakin piansakna thu zong a nial suak hi lo
hiam?