LESSON
11 *September 6- 12
Lampialna
leh Mawh Thuumna
SABBATH
NITAAK
Tu
Kaalsung Simding: Pai.32:1–6; Late 115:4–8; Isa. 44:9,
10; Rom. 1:22–27; Pai. 32:7–32; Isa. 53:4.
Kamngah: “Tua ciangin TOPA kiangah Moses pai kika, "Hih mite bawl mawhna lian lua mahmah si! Amaute in kham pasiante a bawl khin uh hi. Ahi hangin tu-in amaute mawhna maisak in - na maisak zawh kei leh na gelhsa laibu panin kei hong phiat in," a ci hi.” Pai. 32:31,32.
Moses
in Israelte giahphual ah om nawn lo hi. A paikhiat zawh ni 40 bang sawt khin
hi. Tua sungin bang thupiang kimu hiam? Pasian mite in a Topa uh kiang panin
paikhia uh hi. Khut tawh kibawl milim, kham bawnglim bia uh hi. Nalamdang
lianpipi amuh khit uh ciangun tua bangin siatna sung tung veve uh hi lo hiam?
Bang hangin tua bangin siatna sung tungkik uh hi, cih thu siksan ding thu tampi
om kha thei ding hi taleh amaute in Pasian in kua hi, cih theihtelna nei lo uh
hi, cih thu kilang mahmah hi. Ahih keileh amaute cilesa deihna, mihing angsung
huaihamnate in Pasian bawl nalamdangte amuh uh hangin a nungta Pasian
theihtelna ngah zo lo uh kha ding hi. Pasian piak thuphate hangin lungdam thei
lo uh hi kha mai ding hi. A ngah ding mahin kingaihsun uh hikha pelmawh ding
hi. Mawhna in amaute theihtelna khaktan hi thei ding hi. Pasian hehpihna a ngah
uh tampi om hi phial taleh lungdam thei lo uh hikha thei ding hi. Pasian bawl
nalamdangte mangngilh khin uh hi thei ding hi (Late 106:13, 21–23). Ahih keileh
Aaron makaih siamlohna ngawh ding i hiam? Topa in Aaron tungah heh mahmah a,
susia ding dinmun a tung hi phial hi (Tkhna.. 9:20).
Bang
bang thu hangin thuman zuihna pan lampial uh hiam?. Amaute nunzia panin bang
thu nuntakpih ding na mu hiam? Mihing mawhna bek tham lo-in Pasian mangngilhna
pan hong kipan mawhna hi lo ding hiam? Mihing in mawhna tawh kidim hi mahta
leng, Pasian in i tungah hehpihna lianpi hong nei hi lo hiam?
*September
13, Sabbath a ding kiginkholhna in tu kaal lesson sim in.
SUNDAY
September
7
Makaih
Zolo
Pasian
in Moses sam a, Moses tawh hun zang khawm hi. Moses in sun 40 le zan 40 sung
Topa tawh hun zang hi. Israelte adingin hun saupi khat hong suak veve hi.
Amakaipa uh om lo, amuh loh zawh uh ni tampicing khin ahih manin lungkia-in om
uh hi; a lung uh duai zo nawn lo hi. Bit kisa nawn lo uh hi; lau-na tawh kidim
uh hi.Amaute in a kimu thei pasiante bia-in makai-in a nei uh hi. Tua bang
pasiante in Egypt gam sungah mun khempeuh ah om kawikawi khin hi.
Sim
in, Pai. 32:1–6. Koi bangin Aaron makaihna in lawhsam hiam?
____________________________________________________
Aaron
in bawnglim biakna-ah kihel kha lo hi. Ahi zongin a mipihte a makaihna-ah Topa
deihna bangin a makaih ding phawk lo hi. Topa muangin a om ding sangsikin a
mipihte mai-ah thawzawmin a om hi. Thuman lam a pom ding sangsikin a mipihte
lunggulhna a lehzuih hi. A Mipihte ngetna bangin “ Kote mai-ah a pai ding
pasian khat hong bawlsak in, ci-in a ngetna uh a sang mawk hi; hih bang hilhna,
mawhna in ngaihsutin zong neih ngam huai het lo hi(Pai. 32:1) a mipihte ngetna
a zui hi. Tua ciangin mihonpite in pasian bawl nadingin a khamte uh van manpha
nonote piaknopna lungsim tawh Aaron kiangah hong paipih uh hi. Aaron in tua
bangin kipiakna a khaam kei hi. A piapia dingin a hanthawn zawsop hi. Tua
ciangin kham bawng lim a bawlna-ah amah mah zong a kihel kha suak hi. A nung
ciangin mihonpi in hih bangin a pulaak uh hi: “Israel aw, hih kham bawng lim in
Egypt gam saltanna panin hong paikhiatpih hi. ( Pai. 32:4). Mihing ngaihsutna
in a sia lam zuih nuamsa ahihna lamdang mahmah hi lo hiam? Gamtat siatna sungah
kikalsuan kha pahpah hi lo hiam?
Mihing
in eima lawhcinnate hangin nuamin pawi a bawlbawl nuam mihing ihi hi. Tua bang
thu sungah a tualbual mite in siatna khat khit siatna khat sungah a nungta mite
ahi uh hi. “Tua bang hun ciangin thuman thutak kiptakin lenkip ding, khentat
siamna le maingal takin a mainawt ding ihi hi. Israel mi honpi in mittaw,
thuman muhtelna a nei kei uh hi. Ahi zongin Pasian tungah a ap ding sangsikin
tua lau-na panin thuman lampial mi hong suak hi. Topa a kihtak ding sangin
mihonpite a kikihtaakna hangin thuman lampialpa hong suak hi.” Ellen G. White,
Patriarchs 4 and Prophets, pp. 316, 317.
Koi
bangin Aaron in makai khat hi napi, thaneemin lampial hiam? Bangci bangin Aaron
in ama thaneemna paulap nei hiam?
MONDAY
September 8
Milim
Biakna leh Siatna
Sim
in, Pai. 32:6. Milim biakna in manlang takin amaute bang mun tunpih hiam?
(Late. 115:4–8; Late. 135:15–18; Isa. 44:9, 10.)
______________________________________________________
Kham
bawnglim in Egypt mite biak bawng pasian sutna nei hi. Tua pasian min in Apis
ahih keileh bawng pasian Hathor kici hi. Milim biakna in Thukham khatna le
nihna a palsat ahi hi (Pai. 20:3–6). Milim biate tungah gimna tung lo-in a om
kei ding hi.Milim biakna in Piangsakpa biak ding sangsikin piansak nate biakna
hi. Israelte in Piangsakpa bia lo-in piansak na tuamtuamte bia mawk uh hi. Tua
milim/ pasiante in za thei lo, mu thei lo, itna nei lo, hong cing hong kem thei
lo uh hi. Piansak nate kipiansak lai-a a omzia khempeuh kilehbulh, kisia mang
khin hi. Pasian limlemeel suunin hong kipiangsak hi mah taleh tu-in a biak ding
uh pasian bawl tawm uh a, amau le amau a kibia a suak uh hi. Tua hi-in amaute
in Topa tungah mawhna lianpi a bawl uh hi (Isa. 31:7; Isa. 42:17).
Sim
in, Rom. 1:22- 27 sunga thute in bangci bang lampi tawh kham bawng lim biakna
thu pulaak hiam?
________________________________________________
Milim
biakna in Pasian in Pasian hi; mihing in mihing hi, cih thu a nial hi.Milim
biakna in Pasian le mihing kigamla -sak semsem hi (Ths. 5:2)Pasian tawh kizopna
susia hi. Lungsim sungah ngaihsutna tawh ahi zongin gamtatna, zia le tong tawh
ahi zongin milim biakna in Topa tawh kizopna kitatsak a, siatna sung hong
kiatsukpih semsem hi. A nungta Pasian ka um hi, a ci phial zongin a cih
mawkmawk bek mah hi ding a, a cih khit phetin milim biakna sung mah tung veve
hi. Ellen G. White genna-ah “milim biakna in Egypt nopsakna tawh nuntakna
hi,”ci hi. Patriarchs and Prophets, p. 320.
Mihing
in ngaihsut siamna nei hi mah taleh tua siamnate in siatna lam hong tunpih
pahpah hi.I biak ding milim khawng hong suak thei hi. Mihing in a biak ding
milim a bawlbawl hong suak hi. Hih milimte ading nasemin a nungta tampi om hi.
Piangsakpa mun ah hih milimte in mun la hong suak uh hi. Tua panin siatna lam
manawh semsem hong suak hi.
Koi
bangin tuni tuhunin mihingte in Piangsakpa bia lo-in piansak nate bia hiam?
TUESDAY September 9
Amau
le Amau kisusia
Sim
in, Pai. 32:7. Bang hangin Moses in Israel mite gaih phual ah paikik hi ding
hiam?
_______________________________________________________
Milim
bia-in nungkik uh a, Israelte in a nungta Pasian, Egypt salsuahna panin a
Honkhiapa tawh kigamla semsem uh hi.Topa in amaute a mawhsiat hi; amau le amau
in siatna sung a zuan khin uh hi (Pai. 32:7), tua kham bawnglim in Egypt panin
hong honkhia hi, ci tazen uh hi. Pasian gen thu tawh kilehbulh zen si! (Pai.
20:2)! Hih in Pasian ompihna a nial suak hi. Pasian vangliatna a phawk nawn lo
uh suak hi. Amaute ngaihsutna khempeuh kisia mang khin hi.Kamsang Ezekiel in a
pulaakna-ah milim biakna in Pasian mite lakah siatna lianpi khat hong suak hi.
Mawhna
dangdangte in milim biakna panin hong mengkhia ahi hi (Ezek. 8:1–18, Ezek.
20:1–44, Ezek. 22:1–12). Bang hangin taanglai Israelte in siatna sung tung mawk
uh hi ding hiam, ci-in a ngaihsun kha ngei om kha ding hi. Mihingte bawl milim
tuamtuamte biakna tawh kidim uh hi. Milim i cih in Pasian bia lo-in na dang
khat peuh i biakleh tua in milim a suak hipah hi; Pasian dinmun a luah na khat
peuh in milim hi. Biak ding lohpi khat i biakna in milim hi. Milim in
ngaihsutna, hun, lungsim khempeuh hong huup khin hi. Pasian sangin tua bang
nate in hong huzaap a omleh tua in milim hi. I lungsim ngaihsutna khempeuh zong
hong luah thei hi. I muh bangbang kisuun hi.
Pasian
tawh nuntak khopna sangin nuam na sak zawk a omleh milim biakna hi. Khrih om
nading munah kiphatsakna, kiliatsakna, angsung khualna, huaihamna, sumlepaai,
thuneihna, TV, guihtheih kham theih, zulesa tawh kidiahna, a siangtho lo
ngaihsutna, nulepa mawhna lam hong tunpih thei van le nate, cilesa gualnopna,
nasepna, kimawlna, innkuan, video game, zii pai van lei-na, politics, music, za
le min deihluatna, cihte milim suak thei hi. Hih tawh kizomin i pulaak ding
tampi om hi; bei lo ding hi.
Milim
biakna in lauhuai mahmah hi. Bang hang hiam cihleh tua in i nuntakna buppi hong
kisia hi. Gamtat khuahekna, ngaihsutna, mi tawh kizopna dongin hong khel thei
hi.
I
hihna khat peuh zong hong khel thei hi. Kizopna khempeuh zong susia thei hi. A
khiatna nei lo nunna ah hong tunpih thei h. A tawpkhakna-ah milim in tawntung
nuntakna hong pia thei het lo hi.
WEDNESDAY
September 10
Pasian
Hehna
Sim
in, Pai. 32:9–29. Pasian in Israel mi buppi susia ding a geel ciangin koi
bangin Moses in dawngkik hiam?
Moses
in Sinai Mualah a omlai-in Pasian in Amah a langpang Israelte ka susia ding hi
ci-in a pulaak hi. Moses suan le khak khempeuh a beimang ding dinmun tung hi.
Tua dingin Moses in zong deih lo hi. Tua hi-in Topa Pasian in Ama vangliatna
lianpi tawh Israelte a paikhiatpih hi. Tua hi-in Moses in Topa tungah thuumna a
neihna-ah a pu, a pate uh tungah Topa kamciamte a pulaak phapha hi. Moses a pu,
a pate uh leh Pasian kikaal ah palaai khat hong suak hi.
Tua
bangin Topa in Israelte tungah siatna a tunsak ding a khawl khit ciangin, Moses
in amaute kiangah hong paikik hi (Pai.32:14). Hih bang thupiang kiciaptehna
dang om lo hi. Pai. 34:29 pulaak bang lo-in Topa kiang panin Moses a paikhiat
ciangin a maitang a taang hi. Moses a heh suak lua ahih manin a khut a a tawi
suangpek lei a deenna hi. Mual bulah tua suangpek kitamin kisia mang hi(Pai.
32:19). Thukham Sawm kigelhna suangpek in kitamkham hi.
Hih
thu hangin Pasian in Moses a taihilh hi. A nung ciangin a dang suangpek nih
bawl dingin thu a pia hi. “Amasa suangpek nihte susia khin na hih manin tu-in
suangpek nih tawh hong pai in’ ci-in Moses a sam hi (Thkna.10:2). Pasian mahmah
in a khut tawh a gelh thukham hi. Aaron in a khialhnate midang tungah a suan
hi. (1) Midangte a ngawh hi. (2) A lamdang takin meikuang tawh kham bawnglim a
bawlsak hi.” (Pai. 32:24). Aaron in Pasian pahtawi-na lianpi ngah khat hi napi,
na hoih, na pha sem thei dingin hun hoih tampi ngah ngei khin hi napi, upa
makai 70te le Moses tawh Mual tung kah thei ding hun pha ngah hi napi (Pai.
24:1), tua bangin a mipihte biak ding kham bawnglim khat a bawlsak pen a
khialna lian mahmah hi.
Na
lamdang khat hong piang ding hi, ci-in a pulaak tawh kilehbulh mahmah thu khat
hong piang hi mawk lo hiam? Aaron in a sanggampa Moses khem ding a ngaihsun hi.
Pasian langdo dingin mipihte a makaih khat hong suak hi. Milim biakna
kitheihmawh bawlin zuau khemna tawh melh dingin a ngaihsun hi. A mipihte in
bangbang siatna sung tung uh hi mah taleh Aaron in Moses a khem zo suak hi.
Moses lungkim lo hi. Tha khatin milim biakna a khaam hi.
Hih
thu in midangte ading thungetsakna thu bang hong hilh hiam? Tu-in kua adingin
thu na ngen hiam?
THURSDAY September 11
Mawh
Thuumna
Sim
in, Pai. 32:30–32. Moses in a mipihte mawhna hangin a mawh thuumsakna in bang
ciangciang huamkha hiam?
_______________________________________________________
Bang
hang hiam cihleh Israelte giahphualah Topa langpanna a om ciangin mi tampi in
sihlawh uh hi (Pai. 32:28). A zingciangin Moses in a mipihte tungah hih bangin
a pulaak hi: “Note in mawhna lianpi na bawl khin uh hi. Tu-in Topa kiangah ka
pai ding hi. Note mawhna hangin mawhthuumna ka va nei ding hi” a ci hi (Pai.
32:30).
“Tua
ciangin Topa kiangah Moses pai kik a, "Hih mite bawl mawhna lian lua
mahmah si! Amaute in kham pasiante a bawl khin uh hi. Ahih hangin tu-in amaute
mawhna maisak in - na maisak zawh kei leh na gelhsa laibu panin kei hong phiat
in," a ci hi. (Pai. 32:31, 32). Moses in Khris limcing hi, cih thu kuamah
in nial lo hi. Mawhneite adingin mawh thuumna nei ahih manin a nuntakna zong
hong piak ding a itsik kei hi. Tua hangin eite adingin a nuntakna a hong pia
hi. Thukham palsate tungah a hong lainatna in bangzahin lian a hiam? Topa in a
nuntakna buppi a hong pia hi. A hong itna lian mahmah ahih manin tua bangin
sihna a hong thuak hi. Paikhiatna bu sungah Moses in mual tungah bang tan vei
Topa tawh tonkhawm hi, cih pulaakna bangmah om lo hi.
Ahi
zongin Thuhilhkikna bu sungah Moses in mual tungah ni 40 sung om hi, ci-in a
pulaak hi. (Thkna. 9:18).Pai. 32:32 sungah “mawhmai-na” cih kammal in ‘pua’ “
tawi’ cih kammal panin kizang kammal hi. Tua bang kammal in Isaiah 53:4 sungah
kimu thei hi. (Jesuh thu a kipulaakna-ah) “Amah in eite dahnate a puakhia takpi
hi.” Hih thu-ah “Mawhmai-na” cih kammal mah tawh kigelh hi. Pai. 32:32, sunga
mawhmai cih kammal le Isaiah 53:4 pulaak puakhia cih kammalte in a kibang ahi
hi. Pai.32:32 in mawhneite adingin Jesuh hong sihna thu hong hilh hi. Pasian
mahmah in a thuaksak hi. Hih thute in mawhmai-na i ngah nadingin kipiakna thute
hi. Pasian in Khris sungah i mawhnate hong puakkhiatsak hi. Tua hang bekin
mawhmai-na a ngah thei ihi hi.
Moses
in a mipihte mawhna pua dingin Pasian tungah a ngen hi. A tawpna-ah Khris in i
mawhnate a hong puakkhiatsak hi. Koi bangin hih a lamdang thu in i lungsim hong
tuam hiam? Mawhneite adingin Pasian hong itna thu bang hong hilh hiam?
FRIDAY
September 12
Simbeh
Ding: Ellen G. White, “Idolatry at Sinai,” pp. 315–327,
in Patriarchs and Prophets.
Tu
kaal sung i kikup thute in thu-um mite nuntakna-ah Pasian nasepzia thute hi.
Topa in “I lametna, i ngaihsut loh zah dongin thupha hong pia-in na hong sepsak
thei hi” (Eph. 3:20). Ei le ei ki-en pha-in i hoihnate siksanin, angsung
huaihamnate tawh i lungkimlaiteng milim bia bia i ihi hi. Tua sangin i mitsuan
zawk ding in Topa Pasian le Ama vangliatna hi. Amah in tha hong guanin nunna
thak sungah hong kalsuanpih a, zawhna hong tunpih hi (Phil. 4:13; Jude 1:24,
25).
“Thutanna
in itna neuseh lo hi. Bang hang hiam cihleh itna le thutanna siksanin thu
kikhen ding hi.Topa in a mite a cing, a kem tawntung hi. Amah a langpan mite a
nawlkhin ding a, a tuamkoih ding hi; tua hileh amaute in midangte mawhna sung a
tunpih kei ding uh hi. Cain nunna a huutna-ah Pasian in vankhuanuai khempeuh
muhin mawhna tungah thukhenpah lo hi. Mihing in khansau semsem ciangin mawhna
sung ah thuklut zaw semsem uh hi. Tua khit ciangin Israel mite in Sinai ah Topa
a langpan zel uh hi. Tua mawhna hangin thukhenna om lo hi zenzenleh thukham
palsatna a khang semsem ding hi. Tua bang siatnate mah kibawl kikkik ding
hi.”Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 325.
KIKUP
DING DOTNATE
1.Monday
ni-a dotna ngaihsunkik in. Piangsakpa bia lo-in koi bangin piansak nate peuh
kibia kha zel hiam? Gentehna, piansak nate kemcing ding, piansak nate, kim le
paam kepsiam ci-in tua nate bia lo hi mah taleng, piansak nate limtakin kikem
kidon thei veve hi lo hiam?
2.Siatna
khat peuh, thupiang khat peuh in a hong huzaap hiam? Bang hangin Moses in
Pasian a langpan mite le Ama thuhilhna nial mite suksiat mang dingin thupia hi
ding hiam?
3.Bang
hangin mawhnei mi khat a sih tangin tuuno/Khris sihna in mawhmai-na taktak
ngahna hiam? Bang hangin mi khat sih ding tangin mi khat in sihna thuak cih
thu, Khrih hong sihna thu nialna in khialhna lianpi hi, ci-in kiciamteh thei
hiam?1 Peter 2:24 sim in. Koi bangin Jesuh sihna in eite sih nading tangin
sihna hi, ci-in pulaak hiam?