LESSON
12 *September 13- 19
Hehpihna
Tawh Na Vangliatna Hong Lak In
SABBATH
NITAAK
Tu
Kaalsung Simding: Pai. 33:7–34:35; Thkna. 18:15, 18;
John 17:3; Rom. 2:4; John 3:16; 2 Kor. :18.
Kamngah: “Tua bangin Moses maitang nawkin, "TOPA, TOPA, khuatuah siam le hehpih siam Pasian, a hehhak, itna le muanhuaina tawh kidim, a tul tampite a it pa, gitlohna, langdona le mawhna a maisakpa ahi hi. Tua hi napi amah in mawhna a bawlte dan tuaksak loin a om kei hi. Amah in pate mawhna tate tung le amaute tate tung, khang thum khang lina dongin dan a tuaksak hi," ci-in a tangko hi (Pai.34:6, 7).
Topa
tawh i kalsuanna-ah khantohna kisam hi. Khantohna i neih keileh a si ihi hi.
Sawltak Paul in hih bangin gen hi: “Ahi hangin i Topa le Honpa Jesuh Khris
hehpihna le hoihna-ah na khangto un. Ama tungah tu le a tawntungin minthanna om
ta hen! Amen (2 Pet. 3:18). Khantoh ding lunggulhna kisam hi. Nisimin Pasian
university ah a kah ding ihi hi. Khrih sungah i dinmun ding hong tunpih ding
hi.Sangnaupang khat dingin kingaihsun in. Tan Lang sangkah khat in laigelh,
laisim kisin tawm hi. Tan Khat a sin sangnaupang khat in nambat 100 ciang a
sim, a gelh tawh kipanin tua bangin 100 ciang a sim, a gelh theih ciangin ong
kici thei hi. Bang hang hiam cihleh ama kum tawh kituakin tua ciang mah hi phot
ding hi. Ahi zongin tua bang theihna tawh khawl henla, bangmah theihbehna a
neih keileh Tan 10 a sin ciangin lai ong zo lo ding hi. Tan 10 a tun ciangin
Tan 10 tawh kituak, ama piankum bangzah tawh kituakin theihna a khangtoto ding
cih pen mihing pianzia hi. Tua bang mahin hehpihna thu-ah zong a khangtoto
dingte ihi hi. Tua bangin i khantohna-ah cial khat khit cial khat Khris sungah
a picing toto dingte ihi hi.
Tukaal
sung i sin ding thu in Pasian theihtelna le Ama hong hilh bangin nungta
khuasakna, Amah tawh kalsuan khopna tungtawnin Topa sungah khantohna kingah
thei hi, cih thu Moses nunzia in hong hilh thute i kikum ding hi.
*September
20, Sabbath a ding kiginkholhna in tu kaal lesson sim in.
SUNDAY
September 14
Puanbuk
Sim
in, Pai. 33:7–11. Bang hangin Moses in puanbuk lam dingin Pasian in sawl hi
ding hiam?
_____________________________________________________________
Puanbuk
le biakbuk i theikhial kha ding hi (hih puanbuk in biakbuk pua lamah kilam hi.
A nung lam ciangin puanbuk in biakbuk tual laizangah kilam hi. Moses in puanbuk
a lamzia ding Topa dong hiam, dong lo hiam cih thu i theih loh hangin, i theih
thu khat in: Moses in Topa tawh kimu-in, lawmta bangin kiho uh a, Topa in Moses
tawh maitang kimu-in lawmta kiho bangin a kiho-na tungtawnin biakbuk lamzia
ding thei hi ding hi” (Pai. 33:11Lawm in i kikholhpih lungsim khempeuh
sungkhia-in kihopih lawm khat hi. Tua bang lawm in manpha mahmah hi.
Sim
in, Pai. 19–34. sunga kipulaak bangmahin Moses nunzia in Topa in i nunzia koi
bangin hong khel cih kimu thei hiam?
______________________________________________________
Koi
bangin Pasian in makai lianpi khat tawh kizopna nei hiam? Moses nunzia in Topa
theihtelna thu-ah khantohna thu hong hilh hi. Pasian vangliatna bek hong hilh
hi lo-in Ama hong itna thu le Ama zia le tong zong hong hilh hi. Hih thu in
Pasian tawh kizopna-ah thupi mahmah hi.
Sinai
Mual a tunma-un Pasian in vanglian takin Moses a zang hi.A mipihte makaih
dingin Pasian in a makaih hi. Midian gamah a om lai tuute kemin a omna-ah
Pasian in Job le Piancilna bu gelh dingin humopna a pia hi. Tua hi-in sawlbawk
kuang tungtawnin Egypt gama Israel mite a honkhia-in a makaih dingin Pasian
sapna a ngahpa hi. Amaitang nitang bangin a om khit ciangin Moses in Israel
mite kum 39 val bang a makaihlai hi. Khapsa Gam galmuhkha bek hi. Hih Lai
Siangthote in Moses in Topa tungah a citak, a thuman khatin ciamteh hi, ci kimu
thei hi (Thkna. 34:5, Josh. 1:1); khuamial sungah khuavak amu thei uh hi. Mi
tampite etteh ding makai lianpi khat hong suak hi (Thkna. 18:15, 18). Amah pen
kikhelna a piangsakpa hi. A tawntungin a mipihte in ama nungzui lo uh hi; ahi
zongin ama kammal bangin a nuntak uh ciangin ama sawl bangbangin a kalsuan uh
ciangin daupai-in nuamsa uh hi.Moses tung panin i sin ding thu tampi om hi.
Bang
hang hiam cihleh a nunzia in a lamdang mahmah hi-in, ama nunzia in Pasian in
hong khel thei ahihna, le eite tungtawnin Pasian sep theihnate zong hong hilh
hi. Topa tawh na nuntak khopna-ah na kikhel ding bang om lai hiam? Topa hong
khelna na phawkkha hiam?
MONDAY September 15
Tua
hi-in Amah I theih Nading Hi
Sim
in, Pai. 33:12–17. Topa in bang thu hilh dingin Moses sawl hiam? Bang hangin
Moses in Pasian ompihna ngen ahi hiam?
_______________________________________________________
Topa
sungah Moses khantohna in damdamin a khangtoto hi. Moses in Topa tawh a kinai
zaw semsem hi. Pasian lim le meel suun dingin Topa lam a zuan semsem hi. Ni
khat Moses in kikhopna puanbuk sungah Topa tawh kiho-na a nei hi. Tha khatin
Moses in Topa a theih nai lohlam a kiphawk hi. Tua hi-in hih bangin ngetna a
nei hi:‘Topa aw, na lampi hong lak in. Tua hileh na lampi ka thei ding hi”
(Pai. 33:13). Moses in a nuntakna-ah Topa kisam mahmah ahihlam a kiphawk hi;
Topa a theihtelna a sang zaw theihna kisam ahihlam zong a phawk hi. Moses in a
lunggulh bangin Topa theihtelna a ngah hi.
Moses
tuahkhak thute en lehang Topa sungah a nunzia i mu thei hi. Topa tawh kinai
takin nungta ahihlam zong i mu thei hi. Amasa-in, Moses in mual tungah kahto hi
(Pai. 19:3). Tua bangin mual tungah a kahtohna panin meiilompi khat in tuam a,
tua meiilomsahpi sungah Topa hong kumsuk hi (Pai. 20:21). “Moses in meiilompi
sungah valut a, Topa tawh kimu hi. Tua munah Topa tawh ni 40 le zan 40 sung a
om hi” (Pai. 24:18).
Hih
ni 40 sungtengin Topa in Moses tungah a manpha thu nih a pia hi: (1) Pasian
mahmah in Suangpek tungah a gelh Thukham Sawmte (Pai. 24:12), le (2) Biakbuk
lamzia ding le koi bangin lam ding cih thute a pia hi (Pai. 25–31). Tua hi-in
Moses in ni 40 le zan 40 sung Topa tawh aom hi; a mipihte mawhna a thuumsak hi
(Pai. 32:30–32, Thkna. 9:18). Hih thuteng khit ciangin Moses in Topa zia le
tong a neih ding lunggulhna lianpi a nei hi. Sawt lo khatin Topa in kua hi, cih
Moses tungah a kipulaak hi. Topa theihtelna a ngah khit ciangin Moses in a
thu-in Topa theihna ngah bek hi lo-in a nuntakna mahmah tawh Topa a thei hi.
Kum zalom tampi khit ciangin Jesuh in: “ Hih in tawntung nunna hi.Amah
theihtelna , Amah bek mah a nungta Topa Pasian, Jesuh Khrih a hong paisakna thu
a pulaak hi” (John 17:3)
Mihing
in Topa i theihel nadingin Amah in mihingin a hong nuntakna sangin bang lampi a
hoih zaw om ding hiam? Topa na thei hiam? Ama thu a thein a hiam? Ama thu
theihna le Amah mah theihna in bang kilamdang hiam?
TUESDAY
September 16
Nong
Hehpihna Tawh Na Vangliatna Hong Lak In
Kham
bawnglim a biak khit uh ciangin Moses in Pasian hehpihna a ngen, a thum hi.
Moses in a mipihte tungah Pasian hehna a tun loh nadingin a thuum hi. Topa in
Khapsa Gam a tun dong amaute a makaih hi. A lungsim khempeuh tawh Topa theihtel
ding a lunggulh mahmah hi.
Sim
in, Pai 33:18–23. Koi bangin Pasian in Moses ngetna dawngkik hiam?
______________________________________________________
Moses
in Topa tungah “Nong hehpihna tawh na vangliatna hong lak in,” ci-in a ngen hi.
Ama hehpihna tawh Topa in Ama vangliatna a lak hi. Ahi zongin Moses ngetna a
dawnna-ah Topa in “ Ka hoihna kong lak ding hi, ci-in kamciam a pia hi.Tua
hi-in Pasian vangliatna in Ama hoihna hi. Ama hoihna in Ama zia le tong hi (
Ellen G. White, The Acts of the Apostles, p. 576; Christ’s Object Lessons, pp.
414, 415; Prophets and Kings, p. 313).
“Ama
vangliatna in a tate tungah dikna hoihna a pia hi. Amah in numei pasal zia le
tong a sang penpen a tun dongun deihsakna a nei hi.” Ellen G. White, The Acts
of the Apostles, p. 530. Ama vangliatna in mawhnei mi mawh kisikkikna a guan hi
(Prophets and Kings, p. 668) Bek tham lo-in amaute kitangsapna khempeuh a pia
hi. Tua hi-in eite thupi-na, min hoihna in Ama zia le tong i neihna ahi hi. Hih
bek tham lo-in khuamial lakah khuavak ihi ding hi. Paul gen bangmahin “Pasian
in ko sawltakpite, kidemna muna mihonpite meizoma thah dinga kimawh paihsa mite
tawh kibanga hong koih tawh kibang ka sa hi. Kote, khuavannuai buppi-a om
vansawltakte le mihingte etnop lelin hong kinei hi”(1 Kor. 4:9).
Romans
2:4 sungah Paul gen bangin “Pasian migitna in kisikna lamah nang hong pi lam
phawk loin a kicing ama migitna, a thuakzawhna le a lungduainate simmawh na hi
hiam? Singlamteh i et ciangin, kua in eite tangin sihna hong thuak a, bang
hangin hong si hiam, cih thu i theithei hi. Bang hang hiam cihleh Amah in eite
hong it a, Amah bek mah eite suahtakna lampi hi. Hih in a lian penpan Pasian
hoihna le Ama zia le tong a hong kilaakna ahi hi.
Pasian
zia le tong i theih nadingin Singlamteh ngaihsut ding hun bang tan vei i kisam
hiam?
WEDNESDAY September 17
Topa
Mah Ahong Kilakna
Sim
in, Pai.34:1–28. Koin bangin Topa in Ama vangliatna Moses tungah pulaak hiam?
_______________________________________________________
A
masa suangpek in phel nih kisuah khin ahih manin, tu-in Moses in suangpek nih
tawh Topa mai-ah kilaak dingin sawlna a ngah hi (Pai. 32:19). Sinai Mualah Topa
tawh kimu dingin a kahto hi. HIh akimuhna in a 7vei-na hi ta hi. Tua ma Sinai
Mual a kahna a kipulaakna munte in 1) Pai. 19:3, 16 7; (2) Pai. 19:8, 14;
(3)Pai. 19:20, 25; (4) Pai. 20:21, Pai. 24:3; (5) Pai.24:9, 12–18; Pai.32:15;
(6) Pai. 32:30, 31. Moses in zingsang tungmahin Mual tung a kahto hi.
Tu-in
Moses in Pasian zia le tong vanglian a mu dingin a kithawi khol hi. Pasian zia
le tong a hong kilaakna in Ama hoihna a kilatkhiatna hipah hi.Tua in Pasian in
kua hi-a, Amah in bang sem cihte kimu thei hi. Amah in kham tawh kizeem puan
hoihte sangin a deihhuai zaw tham hi (Gam. 14:18, Neh. 9:17, Late 103:8, Joel
2:13, Jonah 4:2). John ii pulaak Jn. 3:16 in Thuciam Lui aa dingin Jn. 3: 16
hi. A thupi mahmah ahih bangmahin Lai Siangtho gelhte in hih thu mah pulaak
belin nei uh hi. Hih thu in a nungta Pasian hong kilakna hi.
Bang
hang hiam cihleh Pasian zia le tong hong hilh hong theitelsak Lai Siangtho mah
hi. Moses in a lamdang a lamet loh Pasian min hong hilh bek tham lo-in Topa
mai-ah kunin Amah a bia hi. Bang hang hiam cihleh Amah in eite hong it ahih
manin eiten zong Amah a it theikik ihi hi (1 John 4:19).Hih bangin a hong
kilaakna-ah Pasian in Moses tungah lamdang takin a kilang hi. Amah in Khapsa
Gam a tun dongun a makaih hi. Topa in amaute tawh a Thuciam Thak a ciampha thak
hi. Namdangte in Topa vangliatna mu-ina bawl nate hangin amah a bia ding uh hi.
‘En un, Keimah in note tawh thuciam ka bawl hi. Topa in Moses tungah, “Na
mipihte mai-ah koi ah ka bawl ngei nail oh na lamdang ka bawl ding hi, Note in
Keimah nong zong ding uh a, nong mu ding uh hi. Bang hang hiam cihleh Keimah in
nang kong ompih ding hi,” a ci hi. (Pai. 34:10).
Tua
hi-in Israel mite in Topa thu piak zui-in Ama deih bangin a nungta ding uh
kisam hi. Tua in amaute nopsakna hi ding hi. Tua ciangin Moses in tua thuciam
ciamteh dingin Pasian in a sawl hi. A piak masak thuciam suangpek in kiphelkham
khin zo hi.
THURSDAY September 18
Moses
Mai Taang
Sim
in, Pai. 34:29–35. Bang in Moses maitang taangsak hiam?
______________________________________________________
Pasian
in Ama zia le tong itna Moses tungah a pulaak khit ciangin Moses in Mual tung
panin hong kumsuk a Israel mite giahphual hong tunkik hi. Moses in a maitang
taang ahihlam a thei kei hi. Topa tawh kinai semsem mi khat in ama kicinlohna,
a mawhnate mu semsem ding, Topa siantho-na a tel semsem ding hi. Bang in Moses
maitang kikhelsak hi ding hiam? Moses in Topa ompihna ngah ahih manin Topa
vangtangin Moses maitang a taan hi. Moses in nidangin zong Topa tawh kiho
zelzel uh hi mah taleh tua bangin a maitang taang ngei nai lo hi. Ahi zongin
tu-in Topa mai-ah a omna hangin cihmah hunin a om nai ngei lo a maitangin a
taang hi. Topa zia le tong hoih in Moses zia le tong zong khel ahih manin a
maitangin nitang bang hi. I lungsim ngaihsutna khempeuh i nuntakna Topa tungah
kipumpiak ciangin, i nuntakna-ah Topa-in amah nei a, i kumpi dingin Amah i teel
ciangin i nunzia hong kikhel ding a, Topa zia le tong a kilangsak thei ihi ding
hi.
Sim
in, 2 Kor. 3:18. Koi bangin Jesuh in damtakin Ama lim le meel suun dingin hong
khel hiam?
Paul
in Moses maitang taang le Jesuh Khrih sunga Pasian vangliatna tehkakna a nei
hi. ( Pasian thukham le hehpihna a teenana Jesuh Khrih in Moses maitang taang
sangin a vanglian zaw hi. Khrih in Ama thukham tawh hong ompih hi. I zia le
tong in Ama zia le tong kilangsakin i nuntak nadingin Amah mah i mitsuan ding
kisam hi (Heb. 3:1, Heb. 12:2); tua bek tham lo-in Kha Siangtho vangliatna tawh
tua zia le tong a nei thei ding ihi hi (2 Kor. 3:12–18).Moses in eite etteh
ding kisam hi. I kiphal ciangin Topa in Ama zia le tong i neih zawh nadingin a
hong khel ding hi. Ama deihna bangin hong zuun hong bawlpha ding hi.Tua in Ama
lim le meel suunin hong bawl ding hi. Hih thu mah Paul in zong “ Nuntakna thak
sungah kalsuanna” ci-in hong hilh hi (Rom. 6:4).
Na
zia le tong bang in Pasian zia le tong a kilang zaw theilai ding hiam? Na
nuntakna khempeuh in Ama zia le tong a kilangsak hiam? Ahi zongin koi bangin
Singlamteh tungah Khrih hong sihna mitsuanin Ama hong hotkhiatna sungah
khamuang takin na kalsuan ding hiam?
FRIDAY September 19
Simbeh
Ding: Ellen G. White, “Idolatry at Sinai,” pp. 327–330, in Patriarchs and
Prophets.
A
maigum ni khatin papi khat in a tapa tawh biakinn khat ( RC biakinnpi
cathedral) vapai uh hi. Tua biakinnpi en kawikawi uh a, a kongkhakte a kipan
maan tawh kibawl tawlette muhnopsa mahmah uh hi. Tuate in Lai SIangtho
tangthute a pulaak tawh kibang liang hi. Tha khatin nitang hong suak a,
kongkhak le tawlette tungah biakinn kim a om mi tuamtuamte kimu thei hi. A tapa
in a pa tungah dotna khat nei hi. “Pa aw, hih mite kuate hiam? ci-in a dong hi.
A pa in Khristian upna thu tam thei lo ahih manin “ hih mite in Khrih ahih
keileh Ama nungzuite hi ding hi,” ci-in a dawngkik pong hi; “ Hih mite in
Khristian thu-um mite hi” a ci hi. Hih thu in naupang lungtangah a mial ngei lo
dingin kigelhpah hi. Ni khat a sangkahna-ah a siate khat in thu dong
hi.”Sangnaupangte, Khristian i cih kuate hiam, ci-in a dot ciangin tua naupang
in, hun khat lai-in a pa tawh biakinn khat a hawhna vua, biakinn taw-lette
tungah thute phawkkik vat ahih manin, “Khristian i cihte pen nitang bangin a
taang mite hi,” ci-in a dawngkik hi. Hih tawh kizomin Jesuh in zong a nungzuite
tungah thupiak khat nei hi. “Midangte in vantung om na Pa uh amuh theih
nadingin na khuavak uh na tangsak un” ci-in hong sawl hi (Matt. 5:16).
KIKUP
DING DOTNATE
1. Pasian mai-ah kiniamkhiatin, khat le khat
kihehpihna nei-in a nungta hi lehang, tu-in thu-um mi khat a omna munah za khat
a om khin ding hi.” Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 9, p. 189.
Hih thu in bangzahin vanglian hiam? I zia le tong in teci hihna-ah huzaap
lianpi nei ahihna hong phawksak hi lo hiam?
2. Pai.
34:6, 7 in Thuciam Lui aa dingin John 3:16 hi, ci-in kiciamteh hi. Bang hang ai
diam?
3. Koi bangin “Pasian in kua hiam, ci-in hong
kidong ding hileh Pasian hong kilaakna sikanin (Pai. 34: 6,7) Ama zia le tong
deihhuai-na gencian thei ding na hiam?
4. Pasian thu-um mite nunzia le tong in huzaap
lianpi nei ahihna na lawmte tawh kikum in. Cihnopna-ah hehpihna, lainatna,
itna, a kiniam khiat, mawhmaisak cihte in hong huzaap hi lo hiam? Tua bang
mahin hehpihna nei lo, mawhmai sak lo Khristian khat in Topa tawh na kizopna
hong huzaap hi lo hiam?