MUC

Print Friendly and PDF

Monday, June 30, 2025

LESSON 13 | BIAKBUK *September 20-26

 

LESSON 13

BIAKBUK   *September 20-26

 

SABBATH NITAAK

Tu Kaalsung Simding: Pai. 35:1–36:7; Pian. 1:1; Pai. 36:8–39:31; Heb. 7:25; Pai. 40:1–38; John 1:14.

Kamngah: “ Tua ciangin Kikhopna Puanbuk meii in tuama, biakbuk ah TOPA minthanna a dim hi.Tua ci-in amaute khualzinna tawntungah Israel innkuante mitmuh in biakbuk tung sanah, sun-in TOPA meii kai-a, zanin meii lakah meikuangin a om hi Pai. 40:34, 38.

Thuciam hunlai Pasian mite masuan bulpi bel in Topa tawh naitakin nuntak khopna ahi hi; Amah bek mah bia-in, Ama na bek mah sem diing ahi hi. Tuhunin zong tua mah hi lo hiam?

Midangte tungah Topa thu pulaak ciangin thuman takin pulaak ding kisam hi (Thkna. 4:5–8). Eden Huan sunga om Adam le Eve in Pasian mai panin a busim uh hi. Bang hang hiam cihleh amaute in Pasian thupiak palsatin mawhna sung kia-in maizumna tawh a kidim uh hi; Pasian lau-na tawh nungta uh hi.

Mawhna tawh kidim mihing in Pasian lau-in kihta hi. Topa zia le tong in tua bang lungsim in Topa zia le tong hi. Lungdam huai thu in Pasian in tua lau-na, kihtakna khempeuh hong lak khiatsak hi.Amah mah in tua kizopna hoih hong bawlpha-in Ama kiang hong tunpih kik hi; “Koi ah om na hi uh hiam? ci-in Topa in amaute a zong hi (Pian. 3:9).

Tua hi-in I thu puak bulpi bel in Pasian zia le tong man takin pulaak ding hi; mawhnei mite tungah a hong itna le Ama zia le tong i pulaak ding kisam hi. Mihing in Topa kiang zuanin hong pai uh ciangin Ama zia le tong a lunggulh semsem ding uh hi. Ama hong sawl bangbangin i mang nuam ding hi.Tua in eite hoih zawk nading ahihlam i mu semsem ding hi.

Pasian in mihingte tawh kinai takin hong omkhawm ahihna thu biakbuk in hong hilh hi. Biakbuk in Pasian thuman thu lianpi hong hilh hi. Ama hong hotkhiatna zia hong hilh hi. Upna tawh Amah a zuan mi khempeuh Topa in a honkhia hi.

*September 27, Sabbath a ding kiginkholhna in tu kaal lesson sim in. 90

 

SUNDAY   September 21

Topa’ Sabbatth

Mite in piansak ni sagih Sabbath bangbangin a nial zongin tua bangin a nialte in a khial ahi uh hi. Tua bangin a nialna uh ciangin Sababth in Jew mite aa ding bek hi, cih thu zong khatin kihel hi. Ahi zongin Sabbath in Eden Huan pek panin mihingte tungah a hong kipia ahi hi [Pian.2:1–3]) hih thu siksan lo a dangte in Sabbath in Sinai Mual panin Jew mite zuih ding a kipia hi, ci-in man lopi-in Sababth a nial uh hi. A taktakin Sinai ma Jew mite in Sabbath a zui khin uh hi [Pai. 16:22–29]) leitung piancil a kipanin Sabbath hong kipia khin ahi hi.

Sim in, Pai. 35:1–3. Biakbuk lam ding thu tawh kizomin bang thuman kipulaak kik leuleu hiam?

_______________________________________________________

Sabbath le a thupuak in a tawntungin Pasian hong hilh hi. Amah in kua hi-a, Ama nasep lianpite thu hong hilh hi. Amah in eite tawh a hong nungta khawm nuam Pasian ahihna zong hong hilh hi. Tua hi-in Sabbath le biakbuk hong hilh thu in kibang hi; a pulaak uh thu in kikhat hi: tua thu in Pasian in a mite tawh hong nungta khawm nuam hi. Thuciam Lui-a Sabbath in thupuak tampi nei hi.Tua thute a tomin thu 5 tawh kipulaak thei hi. (1)Topa in Piangsakpa hi. Lai Siangtho thupatna-ah a kipulaak thu in hih thu mah bulphuhin a pulaak ahi hi (Pian. 1:1). Piansakna thu kician takin hong phawksak in Sababth hi (Pian. 2:2, 3; Pai.20:8–11). Hih thu panin eite Pasian in Piangsakpa hi, cih thu le thuman thute hong mengkhia ahi hi. (2) Messiah hong pai ding hi, ci-in lametna in Pasian kamciamna tungah kinga hi. Tua Honpa in gulpi Satan tungah zawhna a ngah ding hi. (3) Pasian in Ama ukna gam hong phut ding hi; Sabbath in tua Gam hong ciamkholsak hi. (4) Hotkhiatna in Topa kiang pa hong pai hi. Pasian mite in Topa in amaute Honpa le Tanpa hi, ci-in a pulaak uh hi. Hotkhiatna in Ama hehpihna bekbek ahi hi. (5)Pasian in mihing khempeuh tungah Thukhenpa hi.Amah a nial mite in lametna bangmah nei lo uh hi. Ahi zongin Topa a zui mite in lametna le hotkhiatna tawh a nungta uh hi.

Jew mite in thucin khat nei uh hi: Israel mite in Sabbath a kemcing hi bek tham lo-in Sababth in amaute a kem a cing hi zaw hi. Ei Adventist thu-um mite in zong tua bangin i pulaak loh hangin i kalsuanna, i nuntakna khempeuhah Sabbath dinmun in thupi mahmah hi lo ahi hiam? 91

 

MONDAY    September 22

Citpiakna leh Kha Siangtho

 

Sim in, Pai. 35:4–36:7. Tuni tuhunin i nuntakpih ding bang thu hong hilh hiam?

Biakbuk lam nadingin van manpha tuamtuam tampi kisam hi. A kisam van le nate Pasian mite piakna tungtawnin kingah thei a, amaute in lungsim takpi le piaknopna lungsim tawh pia uh hi. Kham, silngo, ngun, puan manpha tuamtuam, suangmanpha, sathau, acacia sing, olive thau a kipan van le na tuamtuamte a pia uh hi. Mite in amau sepna panin a ngah thuphate tua bangin citpiak nopna tawh a pia ciat uh hi. Biakbuk lam nadingin van kisam khempeuh a ngah thei uh hi. Biakbuk sung zepna a tuamtuamte zong a pia khia uh hi. Tu-in amaute in Topa tungah lungdam a ko thei uh hi. Topa Pasian hehpihna le Ama vanglian makaihna hangin amaute in Topa tungah piaknopna lungsim nei ciat uh hi.Mihonpite in lungdamin piak nopna tawh a piak uh tak ciangin a kisam zah sangin pia khia uh ahih manin tu-in Moses in “Mihonpite tungah a piak uh khawl phot dingin a pulaak hi ( Pai. 36:5). Bang hang hiam cihleh amaute in biakbuk lam nadingin a kisam zah sangin tampi a pia khia uh hi (Pai 36:7).

Kha Siangtho makaihna tungtawnin Pasian in mi kimkhat tungah siamna tuamtuam guan a, khutsiamna neite in biakbuk lamna-ah makaih uh hi. Tua mite in Bezalel, Aholiab, amaute in Kha Siangtho tawh a kidim mi ahi uh hi (Pai. 35:31); amaute in Kha Siangtho piak siamna tawh kidim uh a, biakbuk lamna-ah kician takin ma a pang thei uh hi. Biakbuk lam kizawh nadingin nasep tampi kisam a, Pasian lah bangin Moses in hoih takin biakbuk lam a zo thei hi. Tua bangin Israel mite in biakbuk lam a zawh theihna uh in Kha Siangtho piak siamna tuamtuamte le theihnate in nasep mavanna a guan hi.

Kha Siangtho tawh kidim nadingin mitphial kaal sungin tha khatin a kingah thei ding hi lo hi.Kha Siangtho in thu-um mite tungah siamna le theihna tuamtuamte hong guan hi. Tua bang siamna, theihnate in Pasian gam a tangzai nadingin a hong kipia ahi hi. Topa a zui mite in tua bangin nasep masuan a zo thei ding uh hi.

Kha Siangtho silpiak bang siamnate na ngah hiam? Tua siamna, theihnate khangto thei ahihlam nap hawk ding kisam hi. Kha Siangtho gah in tua bang siamnate hong khangsak thei hi. (Gal. 5:22, 23). 92

 

TUESDAY   September 23

Biakbuk Kilamna

 

Sim in, Pai. 36:8–39:31. Bang hangin biakbuk kilamzia ding limtakin kihlh hi ding hiam? HIh in Pasian in a neng a tawng thute thupi ngaihsut hi, cih hong hilh hi lo hiam?

_______________________________________________________

Topa sawl bang tektekin Moses in zong biakinn lam hi. A neng a tawngin a kihilhna a om bangin biakbuk kilam hi. Tua bangin a lamna-ah hih thute kimu thei hi: (1) Biakbuk lamna-ah puan nam tuamtuam, vanzat tuamtuamte le van le na tampi kihel hi (Pai. 36:8–38); (2) Thuciamna singkuang (Pai. 37:1–9); (3) khomun koihna sabuai (Pai. 37:10–16); (4) Meivakna khuam (Pai. 37:17–24); (5)Meihalna tau/kuang (Pai. 37:25–29); (6) meihalna tau (Pai. 38:1–7); (7) khut le khe silna kuang Pai. 38:8); (8) Biakbuk tual (Pai. 38:9–20);le (9) biakbuk lamna-a kizang van le nate (Pai. 38:21–31). Paikhiatna bu sungah ephod, awmdal le siampi puan tuamtuamte thu kigelh hi.

Biakbuk sung nasep khempeuh in a kimu thei lungdam hotkhiatna, Pasian geelna thu vivei hong hilh hi. Tua biakpiaknate in (1) bangci bangin Pasian in mawhna mudah hi, cih thu le (2) a kisik mite a hong hotkhiatzia hong hilh hi. (3) Mawhnei mite thuak ding thute le 4) mawhna om nawn lohna vanthak le lei thak in vanglian mahmah ding ahihna hong hilh hi.

Nisim biakpiakna le kum khat khat vei biakpiakna in kibang lo hi mah taleh a nihin kizopna lianpi nei hi. Hih thu nihte in koi bangin Pasian in mawhna beisak ding ahihna le mawhnei mite a hong hotkhiatzia hong hilh hi. Messiah sisan in mawhmai nadingin a kicing hi (1 John 1:7). Mawh thuumna le Khrih dikna puan bangin silhna in a hong kipia khong hotkhiatna thu bulpi hi (Late 32:1, 2). Hih bangin a kisik mi in mawhmai-na ngah ding ahihna a khamuang thei hi. Hotkhiatna thu sungah nuamna tawh a nungta thei hi. Kum khat khat vei biakpiakna in Mawhsuutpi Ni-a kipia hi-in, hih ni-a biakpiakna in Pasian in koi bangin mawhna beisiangsak ding ahihna a hong hilh kholkhol hi. Tu laitakin Khrih in vantung biakbuk ah siampi na semin a om hi. Hih nasep in Pasian in eite aa dingin a sep hotkhiatna thu hong hilh hi (Heb. 7:25); tua in mawhna khempeuh a beisiangna hi ding hi (Dan. 7:13, 14, 22, 27; Dan. 8:14; Mang. 21:4). Biakbuk in Pasian biakna mun hi; Amah phatna le lungdam kohna mun hi.

Biakpiakna in Pasian tawh kizopna hi-in, Amah tawh nungta khawm dingin thu-um mite a hong sam hi. 93

 

WEDNESDAY   September 24

Biakbuk ah Topa Ompihna

 

Sim in, Pai. 40:1–38. Koi bangin Israel mite in Pasian ompihna theithei uh hiam?

_______________________________________________________

Paikhiatna bu tawpna in (Pai. 40) Thukham a hong kipiakna le biakbuk apna thu a pulaak hi. Biakbuk apna in Sinai Mual a a nunung bel thupiang ahi hi. Pasian vangliatna Ama siantho-na a kimuh khiatna, Topa zia le tong, itna tawh amaute a ompihna, Ama hoihna a kimuhna hong suak hi (Pai. 3:5; Pai. 33:18, 19). Topa ompihna, Ama vangliatna in biakbuk sung khempeuh a dim hi. Biakbuk tungah Shekinah khuavak-taang heuhauu khat akimu thei hi. Hebrew mite in tua bangin Pasian ompihna a ngah, amu uh hi. Amah in Hebrew mite a makaih hi.

A kum nihna, a kha masa, ni masa ni-in Moses in biakbuk a lam kipan hi (Pai. 40:2, 17). Amah in biakbuk sung na khempeuh a kipan, Aaron le a tapate zong ap-na, sathau nilhna a nei hi (Pai. 40:9, 13–15). Moses in biakbuk tual a kipan Siangtho Mun le Siangtho Bel dongin Topa tungah ap-na a nei hi. Hih bangin a ap-na khempeuhah biakbuk sung nasepna khempeuh zong nasep a kipan hipah hi (Gam. 7:1). Biakbuk ap sungin Moses bek in Siangtho Bel sungah a lut thei hi. Tua khit zawh ciangin kum khatin Mawhsuutpi ni ciang bekin Siampi Lianpa bek a lut hi (Siam.16:2, 17). Hih hun sungtengin a kisem thute in Lai Siangtho hong hilh bangin hih thute kizawhna a pulaak hi. (1) Piansak nipi kaal bei-na, Pasian in piansak nasep khempeuh zo siang ahihna a pulaak hi (Pian.2:1–3); (2) Biakbuk kizawhna, Tua hi-in Moses in a nasep khempeuh a zo siang hi.” (Pai. 40:33); (3) Solomon lam biakbuk kizawhna zong a pulaak hi (1 Kum. 7:51). Hih in Piansakna le Israel mite biakbuk kizopna pulaak a, hih in Jerusalem Thak (Pasian in a mite tawh a teen khopna) omna Lei Thak ah tatkhiat mite teenna thu, vankhuanuai khempeuh tungah a pulaakna, hong hilh kholkhol ahi hi (Mang. 21:2, 3; le Mang. 22:1–4 enkak in). Pasian vangliatna in biakbuk sung a dim hi (Pai.40:34); hih vangliatna in Moses suah hun a kipana Israel mite a ompih tawntung hi-in Egypt pasiante tungah gimna nam 10te kiat sung dongin Hebrew mite a ompihna kimu thei hi; tua bek tham lo-in Egypt saltanna pan suahtakna zong Topa vangliatna mah tawh a suakta thei uh hi.

Tu-in koi bangin Topa tawh na nungta hiam? Bang hangin Topa tawh nuntak khopna in thupi hiam? 94

 

THURSDAY    September 25

Zeisu In Mihing Nunna Tawh Hong Nungta

 

Sim in, John 1:14. Koi bangin Khrih in mihing a hong suahna in biakbuk tawh kitehkak thei hiam?

_______________________________________________________

Jesuh in mihing a hong suahna thu in thuthuk lianpi, mihing in i tel zawh loh thu khat hi.Leitung pilna (science) in zong a theih bat zawh loh thu khat hong suak hi. Tatkhiat mite in bei hun nei lo-in a tawntungin tua thu a suutsuut ding uh hi. Nungzui John pulaak bangin Khrih in mihing nunna hong la-in eite tawh hong teeng khawm hi. Hih thu-ah Jesuh in Thuciam Lui pulaak Topa Pasian hong phawksak hi. Amah in Israel mite Canaan gam zuanin a khualzinna lam tawntungah Sinai le sehnel gamlakah biakbuk tungtawnin a teengkhawm hi. Mihingin a hong pian ciangin Jesuh in mihingte tawh a hong teengkhawm ahi hi. Bangzahin hong kiniamsak hiam! Tawntung Topa in mihing khat bangin hong nungta hi. “Pasian in ei tawh hong om khawm taktak ahihna” hong hilh phapha thu hi lo hiam?

Matthew 18:20 sunga kipulaak bangin Jesuh in Ama min tawh mi nih le thum a tutkhhopna peuhmah kei ka om hi” ci-in a pulaak hi. Khrih in Kha Siangtho tungtawnin a mite tawh a hong omkhawm hi. Khrih in Amah tawh nai tak kizopna a nei dingin hong samsam hi. ‘Em in. Kongkhakah dingin kong ka kiu hi. Ka aw za-in kong hong hon mi sungah ka lut ding a, amah tawh an ka ne khawm ding hi (Mang.3:20).

Mang.21:1–3 sim in. Bang thu kipulaak hiam?

Jerusalem Thak in vantung panin leitungah hong tuak suk ding hi. John in hih bangin pulaak hi: “Kumpi tokhom panin aw ngaih mahmah khat ka za a, "Tu-in Pasian tenna mite tawh om khawm ta dinga, amah amaute tawh a teng khawm ding hi. Amaute ama mi hi ding uh a, Pasian mahmah amau tawh om khawmin, amaute Pasian hi ding hi”(Mang. 21:3). Jerusalem Thakah biakbuk om lo ding hi (Mang. 21:22) Bang hang hiam cihleh vantung khempeuh in Pasian biakbuk hi. Khuapi sau-na, a zai-na, a dung a vai, a sanna in kikim hi (Mang. 21:16) ; vantung biakbuk siangtho bel mun in zong tua bang mah hi. A dung a vai, a sanna a vekin kikim khin hi. Tawntung a tatkhia mite teen nading mun in mawhna, sihna le gim thuakna cihte a om lohna mun hi ding hi.

Jesuh sungah hong kipia kamciamte ngaihsun in. Koi bangin a tawp dongin Ama sungah zungkha-in kip suak thei ding i hiam? 95

 

FRIDAY    September 26

Simbeh Ding: Ellen G. White, “The Tabernacle and Its Services,” pp. 353–358, in Patriarchs and Prophets.

“Biakbuk a kilam ma-in hotkhiatna thu kipulaak masa hi. Egypt gam saltanna pan suahtakna a ngah khit uh ciangin Topa in biakbuk lam dingin Moses thu a pia hi. Tua bangin Pasian hotkhiatna a upna uh hangin Hebrew mite in Topa thuciamna sungah a kihel thei mite hong suak uh hi. Topa in amaute Pasian hi ding a, amaute in Topa mite ahi ding uh hi (Pai. 6:7). Topa in a mite tawh a kizopna-ah amaute tawh a bawl thuciam tungtawnin kizopna a nei hi. Amaute in zong tua thuciamna mah siksan ding uh a, Topa tawh kizopna nei dingin Topa in a lamen hi. Biakbuk in Pasian in a mite tawh a hong kimuhna mun takpi hong suak hi. Pasian le mihing pumkhat a suahna mun hi. Saltanna pan suahtakna a ngah khit uh ciangin a tuam vilvel kizopna a ngah thei uh hi. Tua kizopna in a tawntungin a kip ding kizopna hong suak hi. Pasian mite in zong Topa tawh a kimuhna mun hi ding hi.”Andrews Bible Commentary: Old Testament, “Exodus” (Berrien 19 Springs, MI: Andrews University Press, 2020), p. 226.

Ellen G. White in zong biakbuk ii ngimna hih bangin a na pulaak hi: “ Biakbuk sunga a kisem khempeuh in Khrih nunzia, a sihna, sihna pan a thawhkikna le hotkhiatna kigeelna thu khempeuh a pulaak, limcing khol bekbek ahi hi. Hih thute in leitung hun bei ciangin a hong piang ding thute zong hong hilh kholkhol hi, cih i phawk ding kisam hi. Tua thu in Khrih le Satan kido-na lianpi thu, van khuanuai panin mawhna, siatna khempeuh a beisiang nading thu hong mukholsak hi.” Patriarchs and Prophets, p. 358.

 

KIKUP DING DOTNATE:

Biakbuk sung nasepna, meihal biakpiakna khempeuh tungah biakpiakna thu mah a thu bulpi lian khat hi. Ganhing nam tuamtuam tawh biakpiakna kinei hi. Tua ganhing site tawh biakbuk siansuahna kinei hi. Pasian hong hehpih itna in bang zahin lamdang a hiam? Amah in van khuanuai a om khempeuh Piangsakpa hi. Ahi zongin mawhnei mite lakah biakbuk tawntungin a hong omkhawm hi. Eite sih ding tangin Amah mah in sihna a hong thuak hi. Hih in Pasian zia le tong hong hilhna hi lo a hiam? Hih thu banah Khrih hong sihna in Pasian in Ama ukna tawntung gam a luah dingin hong deih ahihlam hong hilh ahi hi.

Sim in, Hebrews 8:1–6. Hih in leitung biakbuk thu bang hong hilh hiam? Tua thu in tu-in vantung biakbukah Jesuh nasepna bang thu a pulaak hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<